Úrval - 01.02.1962, Page 112

120
UR VAL
Rjúkandi gigur og gapandi
sprungur.
Enginn varð vitni að umbrot-
unum inni í sjálfri Öskju. En
erlendir ferðamenn tóku nú að
leggja þangað leið sína. Englend-
ingurinn Watts kom þar sumarið
eftir. Á leiðinni inn eftir urSu
fyrir honum vikurbreiSur mikl-
ar og á víS og dreif stórbjörg
úr vikri, er varpazt höfSu langt
út fyrir fjöllin, sum á stærð viS
heysæti eSa húslcofa. Ofan af
Dyngjufjöllum gat aS lita hrika-
lega sjón fyrir fótum hans. Botn-
inn í Öskju hafSi bilaS á stóru
svæSi og sigiS, svo aS geysilegt
jarSfail hafSi myndazt meS gín-
andi hamraflugum allt umhverf-
is. Eigi þótti þeim fagurt aS
líta niSur í þetta jarSfall, því aS
gapandi gjár og sprungur lágu
þar þvert og endilangt, en upp
úr þeim stigu þykkir gufumekk-
ir. Ekkert stöSuvatn eSa tjörn
var þar þá enn. NorSan viS jarS-
falliö sáu þeir stóran gíg, sem
sendi digran reykjarmökk hátt
í loft upp. Hvarvetna kraumaSi
og undir i þessum vitiskatli og
megna brennisteinssvælu lagSi
fyrir vit þeirra félaga.
Gigurinn er sá, sem seinna
fékk nafniS Víti. Smám saman
safnaSist vatn í gíginn. Öskju-
vatn hefur aldrei veriS dýptar-
mælt. En Sigurjón Rist vatna-
mælingamaSur ætlaSi aS gera
það i sumar, en kom eltki bátn-
um upp eftir vegna þess aS of
mikill snjór var þar sem ryðja
þurfti bílnum veg.
Þjóðverjarnir hurfu.
ÁriS 1907 var annaS minnis-
vert ár í sögu Öskju. Þá um
sumariS fóru þrír Þjóðverjar til
rannsókna i Dyngjufjöll og
Öskju. 10. júlí var einn þeirra,
jarSfræðistúdentinn Spetmann
sendur til rannsókna norður í
fjöllin, en jarðfræSingurinn
Walther von Knebel og málar-
inn Max Rudloff ætluSu að eySa
deginum við mælingar á vatn-
inu og nota til þess bát úr segl-
dúk, er strengdur var á málm-
grind. Um kvöldið fann Spet-
mann hvorki mennina né bát-
inn og spurðist ekkert til þeirra
eftir það, þrátt fyrir ítrekaða leit,
og þótti mörgum það kynlegt.
Sumarið eftir kom unnusta
Von Knebels og meS henni ungur
jarðfræðingur til aS grafast fyrir
um leyndardóminn og dvöldust
þau 10 daga við Öskju. Fóru þau
héðan trúlofuS, en höfSu ekkert
fundið, sem veitti upplýsingar
um þá Rudloff og von Knebel.
En talið var að þeir hefðu
drukknað í vatninu 10. júlí.