Fróðskaparrit - 01.01.1989, Síða 70

74
RÆTTARMÁLIÐ f FØROYUM
sen) vísti til ta støðu, Sambandsflokkurin
hevði havt higartil í spurninginum um rætt-
armálið. Tað, sum var avgerandi fyri Sam-
bandsflokkin, var rættartrygdin, og minni-
lutin vildi ikki vera við til at nýta málspurn-
ingin til politiska propagandu. Uppskotið
hjá meirilutanum varð samtykt við 15 at-
kvøðum. Eisini varð samtykt broytingar-
uppskot frá Chr. Holm Jacobsen o.ø. um, at
tað í setingarbrævi hjá amtmanni, sorin-
skrivara og landfúta skuldi ásetast, at teir
høvdu skyldu til at kunna seg við føroyskt
mál. Hetta uppskot varð samtykt við 16 at-
kvøðum.
í 1940 legði Fólkaflokkurin (radikalt
sjálvstýri) fram uppskot um, at allar lýsingar
tingsins, haruppií landsnevndar- og aðrar
tingnevndarlýsingar viðvíkjandi føroyskum
viðurskiftum skuldu vera á føroyskum máli.
Nevndin, sum fekk uppskotið til viðgerðar,
býtti seg í tríggjar minnilutar. Ein minniluti
(Jóannes Patursson) helt, at nú tingið meira
og meira tók føroyskt mál til nýtslu, áttu
tænastumenn landsins at gjørt tað sama.
Sum viðurskiftini vóru, helt Jóannes Paturs-
son tað tó ikki bera væl til at seta føroyskt
mál til reglubundið mál á fútaskrivstovuni,
sorinskrivaraskrivstovuni ella amtsskriv-
stovuni. Harafturímóti átti tað at verið álagt
sýsluskrivstovum og sóknarfútaskrivstovum
at orða síni skrivligu svør á føroyskum máli.
Jóannes Patursson setti tí fram uppskot
samsvarandi hesum. Ein annar minniluti
(Danbjørg) helt tað vera rætt og rímiligt, at
føroyskt mál skrivliga varð nýtt í øllum við-
urskiftum her á landi. Hann mælti tí til, at
løgtingið hereftir so mikið sum gjørligt skip-
aði soleiðis fyri, at føroyskar lógir og kunn-
gerðir vórðu settar saman á føroyskum máli,
eins og tingið annars skuldi nýta føroyskt
mál í sínum virki, eins og álagt varð lands-
nevndini og løgtingsskrivstovuni.
Triði minnilutin (Andras Samuelsen) setti
einki uppskot fram. Við atkvøðugreiðsluna í
løgtinginum fekk uppskotið hjá Danbjørg
13 atkvøður og varð sostatt samtykt, og
uppskotið hjá Jóannesi Patursson burtur-
dottið.
í 1942 setti Fólkaflokkurin í løgtinginum
fram tvey uppskot ávikavist um føroyskt
sum lógmál og føroyskt sum rættarmál. Við-
víkjandi rættarmálinum varð víst til ta støðu,
tingmeirilutin hevði tikið í 1938. Bæði upp-
skotini fullu, tí tey fingu bert 7 atkvøður.
Á bartalsmessuvalinum í 1943 hevði
Fólkaflokkurin stóra framgongd og átti nú
12 av 25 tingmonnum. Flokkurin legði 14.
september 1943 fram uppskot um broyting
av grein 149 í rættargangslógini. I nevndini,
sum fekk uppskotið til viðgerðar, skeyt
meirilutin (P.M. T m, R. Long, J. Patursson,
P. Petersen og Thorstein Petersen) upp at
broyta grein 149 í rættargangslógini sam-
svarandi meirilutauppskotinum frá 1938.
Meirilutin helt fyri, at tað einans vildi skaða
okkum føroyingar, at hesin spurningur ikki
varð loystur til fulnar, soleiðis at politisk
træta um hetta kundi falla burtur. Minnilutin
(Kr. Djurhuus og A. Samuelsen) tók ta
støðu, at spurningurin um rættarmálið ikki
átti at verða viðgjørdur í teimum óvanligu
tíðunum, vit livdu í tá, og setti tí einki upp-
skot fram. Við triðju viðgerð varð uppskotið
hjá meirilutanum endaliga samtykt við 17
atkvøðum. Uppskotið varð staðfest og hevj-
að til lóg tann 4. januar 1944 av Hilbert amt-
manni, og var føroyskt mál sostatt sam-
stundis viðurkent sum rættarmál á jøvnum
føti við danskt mál.
7. desember 1943 hevði løgtingið eisini