Fróðskaparrit - 01.01.1989, Qupperneq 79

HVUSSU EIGUR KIRKJUMALIÐ AT VERA?
83
við samtíðar mál í átrúnaðarligum bók-
mentum. Og Victor Danielsen var sum frá
leið ikki sjálvur nøgdur við tað.
Hví umsetti Victor Danielsen, sum hann
gjørdi? Tað, eg veit, hevur hann ikki greitt
frá hesum um somu tíð, sum umsetingin var
gjørd. Ikki fyrr enn eini 15 ár seinni, og í
sambandi við tað stríð, sum tók seg upp,
eftir at bæði GT og NT vóru komin út í 1949,
tá ið málbúnin í týðingini av NT var so nógv
broyttur, at vit veruliga kunnu nevna tað
eina nýggja týðing, sigur hann nakað um,
hvør grundin var til málbúnan í 1937. Hann
sigur tá, at grundin var ikki tann, at hann
ikki dugdi „at skriva føroyskt tá sum nú“.
Men hann helt, at „mangan tann størri part-
urin av teimum, ið lesa skuldu, nógv fyrr
vildu hava tað málið, sum eg tá nýtti“, og
hann heldur fram: „eg skrivaði, fyri at bókin
kundi vera til uppbyggingar, og ikki fyri at
demonstrera, at eg dugdi at skriva før-
oyskt“12. Tann seinasti setningurin er týði-
liga merktur av stríðsstøðuni, hann stóð í
eftir 1949.
Tá ið Victor Danielsen var deyður - í 1961
- skrivar Petur Háberg, at málmenn, sum
fýltust á týðingina hjá Victori, vistu ikki, hví
hann „hevði valt sær eitt málsnið, sum lá so
nær at talumálinum." Petur Háberg heldur
fram, at Victor Danielsen týddi ikki bert til
teir „kønu“, men hann „vildi geva fólkinum
eina týðing, sum tað kundi taka til hjarta og
nýta“. Og -í triðja lagi - sigur Petur Háberg,
at Victor Danielsen vildi lata 1937-týðingina
við sínum serliga málsliga búna „vera tann
lagarstein, ið skuldi vera fólksins millumstig
til eitt treyst og ramligt føroyskt bíbliumál.“
Hvussu skulu vit meta hesar báðar grund-
gevingarnar fyri, at Victor Danielsen hevði
valt tann málsliga búnan, sum hann gjørdi í
1937-týðingini? Báðar eru vorðnar til nógv
ár seinni enn týðingin, ávikavist 15 og 25 ár
eftir, at týðingin er komin. Og báðar eru
vorðnar til í serligum umstøðum. Tann hjá
Victor Danielsen í eini stríðstøðu og tann
hjá Peturi Háberg, tá ið týðarin var deyður.
Vit mugu tí spyrja, um tað, sum sagt verður
so nógv ár seinni, veruliga er tað, sum lá
aftanfyri, tá ið týðingin var gjørd. Tað er
ikki óvanligt í slíkari skriving seinni at finna
onkra grund til tað, sum gjørt er fram-
manundan, og sum ein ikki er nøgdur við.
Líka so vanligt er tað, at onkur annar roynir
at finna eina skilagóða grund til, at meistarin
gjørdi, sum hann gjørdi, og sum hvørki
meistarin sjálvur seinni ella tann, sum skriv-
ar, heldur vera serliga gott. Tað er vert at
kanna eftir, um tað, sum Victor Danielsen
sjálvur og Petur Háberg siga, er merkt av tí,
sum eg her havi nevnt.
At Victor Danielsen, sum hann sjálvur
sigur, og Petur Háberg tekur upp aftur,
hevur dugað at skrivað eitt betri og reinari
føroyskt mál enn tað, hann hevur nýtt í
týðingini í 1937, tykir mær ongan iva vera
um. Tað prógvar alt annað, sum hann hevur
skrivað, eisini tann nýggja týðingin frá 1949.
Tá ið Victor Danielsen sigur um málið í
1937-týðingini, at fólk flest „nógv fyrr“ vildu
hava tað málið, og tí brúkti hann tað, „fyri
at“ NT kundi vera til uppbyggingar, mugu
vit spyrja: hvat sipar „nógv fyrr“ til? Petur
Háberg tekur eisini hetta upp aftur við
øðrum orðum: Victor vildi geva fólkinum -
við striku undir fólkinum - eina týðing, sum
tað kundi taka til hjarta. Victor sigur her
ikki meira enn hálvan setningin. Hann sigur
ikki: nógv fyrr enn hvat mál. Og tað er tann
spurningin, vit mugu royna at finna eitt rí-
miligt svar uppá. Tað svarið, sum eg haldi
vera trúligast, er hetta: Jákup Dahl hevði
verið lærari hjá Victori í føroyskum á lær-