Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1965, Blaðsíða 80

84
ÁRBÖK FORNLEIFAFÉLAGSINS
eldishugmyndir áa vorra í heiðni, en látin eru vopn og verjur í
haug með dreng.
Víkin ber heitið Skarðsvík á herforingjaráðskortinu og í sýslu-
og sóknarlýsingum Bókmenntafélagsins. Samkvæmt örnefnaskrám
Þjóðminjasafnsins er nafn hennar Skarfsvík. Hennar er getið í
þremur landamerkjaskjölum frá miðöldum í fslenzku Fornbréfa-
safni og mun hið elzta ef til vill frá um 1380. Segir þar, að víkin
sé hvort tveggja kölluð, „sandvijk" og „skarfsvijk“. Við fyrra
nafnið á þessi neðanmálsgrein: „getr og lesist Sauðvík í 264; 252
hefir Sauduijk", en við hið síðara: „Skarffauijk 252.“ Vísa tölur
til frumheimilda (D. I. III, bls. 347). Næsta skjalið í röðinni er
frá 1487, þar er nafn víkurinnar „Skarfzvijk“ og í neðanmálsgrein
stendur: „Skarzuijk 252.“ (D. I. VI, bls. 593). Hið þriðja er ári
yngra, og er ritað þar „skarfzvijk“. (D. I. VI, bls. 619). Að því er
heimildirnar greina, liggja hér merki milli öndverðarness, Saxahóls
og Gufuskála. Tvær síðarnefndar jarðir eru kunnar á landnáms-
öld. Nú á dögum fara merkin að sjó við Hallsklett, eins og sjá má
í örnefnaskrám Þjóðminjasafnsins, hamar, er fram gengur í víkinni
nokkurn spöl norðan kumlstæðis. Sneiðingur skammt norðan þess
og austan ber nafnið Draugaklif. Greint hefur verið frá, að þar
liggi merkin og kumlstæðið sé í landi Öndverðarness.
2. Gömlu GrímsstaÖir, Fjallahreppur, Noröur-Þingeyjarsýsla.
10. 8. 1962.
Hinn 1. ágúst 1962 barst Þjóðminjasafninu lítill spjótsoddur úr
járni, sem fundizt hafði snemma í júlí um sumarið norðan við
tóftir Gömlu Grímsstaða á Hólsfjöllum. Sást hann í jörð hjá upp-
blásnum beinum. Alllengi hafa bein sézt á þessum slóðum, og árið
1952 voru safninu afhentar leifar úr höfuðkúpu manns, sauða-
leggir, hornasló, gjallmolar og fleira smárra hluta, er tínt hafði
verið saman hérna (Þjms. 15222). Skömmu eftir að spjótið var
afhent, fór ég norður.
Tóftirnar liggja vestan þjóðvegarins til Austfjarða. Lauk hér
byggð um aldamót, er bærinn var fluttur þangað, sem hann nú er,
en það mun um 7 km norðar, eftir þjóðvegi farið, og ber hann
nafnið Grímsstaðir, en fleira en eitt býli er þar og sérheiti á. Ég
naut leiðsagnar Benedikts Sigurðssonar, bónda í Grímstungu, einu
býlanna, en hann fann spjótið og hafði séð svo um, að það yrði
afhent safninu.