Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1971, Page 106

106
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
lögmanns Hannessonar. Það er því stundum nefnt drykkjarhorn
Eggerts lögmanns, og má það eflaust kallast réttnefni.
Engu að síður eru nokkrar ráðgátur tengdar þessu merkilega
horni. Ein þeirra er sú, hver gert hafi hið ágæta silfurverk, og er að
því vikið í nýrri grein eftir Sigurd Schoubye í árbók Listiðnaðar-
safnsins í Osló 1967. Greinin er um renessans-gullsmiðinn AE, svo-
nefndur af því að hann hefur þessa stafi í stimpli sínum, en ekki
er vitað, hvaða maður leynist bak við stafina, og er slíkt furðulegt,
þar sem þessi meistari hefur verið einhver ágætasti silfursmiður
síns tíma í Danmörku. Silfurbúningurinn á Velkenhorninu er ein-
mitt eftir þennan mann, því að stimpill hans er á tveimur stöðum
neðan á stéttinni.
Sigurd Schoubye þekkir sjö gripi eftir AE. Þeir eru: Tveir bik-
arar, sem annar er notaður sem kaleikur í Kávlingekirkju á Skáni,
en hinn er í Röhsska listiðnaðarsafninu; bikararnir eiga saman, og
er talið líklegt, að Friðrik 2. hafi gefið þá Hans Skovgaard ríkis-
ráðsmanni í brúðargjöf 1574. Drykkjarker mikið, kallað Rosen-
blommen, nú í Þjóðminjasafninu 1 Kaupmannahöfn, frá 1577, því
að Hans Skovgaard gaf það í skírnargjöf prinsi þeim, er seinna
varð Kristján 4. Þetta er frægastur og mestur gripur eftir AE.
Bikar í Þjóðminjasafni Dana, nefndur kerúbabikarinn, talinn gerð-
ur um 1580. Lítil drykkjarskál, svonefnd eyrnaskál (kovsken), í
Listiðnaðarsafninu í Osló, talin gerð um 1580. Kaleilcur í Farum
kirkju, með ártalinu 1588 og talinn gerður það ár. Og svo að lok-
um silfurbúnaðurinn á Velkenhorninu eða drykkjarhorni Eggerts
lögmanns Hannessonar.
Sigurd Schoubye telur, að fyrstu þrír gripirnir sýni ótvírætt, að
gullsmiðurinn AE hafi smíðað fyrir konungshirðina og því hafi hann
vafalaust verið í Kaupmannahöfn. Hins vegar hefur Tage E. Christi-
ansen sýnt fram á, að hann hafi alls ekki verið meðal þeirra
meistara, sem voru í gullsmíðameistaragildi Kaupmannahafnar á
þessum tíma. Schoubye telur þetta ekkert undarlegt, því að kon-
ungur hafi einmitt mjög sniðgengið gildin, og AE muni samt sem
áður hafa verið í Kaupmannahöfn, aðeins ekki í gildinu, og jafnvel
verið útlendingur. Til að sanna það mál sitt, að AE hafi verið
í Kaupmannahöfn, vill hann einmitt nota Velkenhornið. Hann
bendir á, að Eggert Hannesson hafi verið kvaddur á konungs-
fund 1578, og virðist telja sjálfsagt, að þá hafi silfurbúnaðurinn
verið settur á hornið. Komi þá tvennt til. Annaðhvort hafi kon-
ungur gefið Eggerti hornið ellegar Eggert konungi, en það telur