Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1971, Side 114

114
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
og rak svo broddinn rétt ofan á millum herðanna á honum og sagði
hann skyldi nú hælast um að vinna allt Island við sjöunda mann“.
Þessi svipmynd frá 16. öld getur verið mjög rétt í öllum aðalatrið-
um. Banamenn Diðriks hafa vafalítið verið búnir atgeirum, og lensa
sú, sem séra Jón talar um, hefur greinilega verið atgeir, sem hægt
var bæði að krækja með og leggja. Hér verður lýst þremur atgeir-
um, sem meðal annars sýna gjörla hvernig þeir voru vopnaðir karl-
arnir í Skálholti 1539.
2
Hinn 25. október 1965 hringdi Sigurður Egilsson á Húsavík til
mín og tjáði mér, að til sín hefði komið ungur Húsvíkingur að nafni
Davíð Gunnarsson og skýrt sér frá einkennilegum vopnum, sem hann
hefði gengið fram á uppi í fjöllum, er hann var þar á rjúpnaveiðum
sunnudaginn 24. október. Kom okkur Sigurði saman um, að mikið
væri undir því komið, að fljótt yrði brugðið við að vitja vopnanna,
því að nú gæti verið allra veðra von. Bað ég hann að reyna að fá trú-
verðuga og greinargóða menn á Húsavík til að takast slíka ferð á
hendur. Sigurður leitaði til Hjartar Tryggvasonar bæjargjaldkera, og
varð það úr, að hann og Davíð Gunnarsson sóttu vopnin þriðjudag-
inn 26. október, eins og frá er skýrt í skýrslu Hjartar hér á eftir.
Mátti þar ekki tæpara standa, því að snjó lagði yfir allt og öll
kennileiti hurfu að heita má jafnskjótt og þeir félagar höfðu tínt
saman allt, sem finnanlegt var á staðnum. Öll viðbrögð og frammi-
staða Húsvíkinga í sambandi við þennan fornleifafund var mjög til
fyrirmyndar.
Vopn þessi reyndust vera þrír atgeirar frá síðmiðöldum. Þeir
vöktu að vonum mikla athygli á Húsavík og um land allt. Voru þeir
hafðir til sýnis á Húsavík skamma hríð, en síðan sendir til Þjóð-
minjasafnsins, eins og lög gera ráð fyrir, og komu þangað fimmtu-
daginn 28. okt. Voru þeir þá þegar lagðir fram í sýniborð, og var
gestkvæmt í meira lagi fyrstu sýningardagana á eftir. 1 þessu sýni-
borði voru atgeirarnir til 9. marz 1966, en 14. marz fór ég með þá
til Kaupmannahafnar og fékk þá í hendur Bþrge Brorson Christen-
sen, yfirforverði í forvörzludeild danska Þjóðminjasafnsins, og tók
sú stofnun góðfúslega að sér að forverja vopnin. Að forvörzlu lok-
inni voru þau svo send hingað heim aftur og komu til safnsins hinn
7. okt. 1971.
Hjörtur Tryggvason bæjargjaldkeri skrifaði og lét fylgja vopn-