Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1971, Page 138

138
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
tekið mjög að þrengjast, þrátt fyrir það, að reynt sé að viðhafa þá
hagræðingu, sem kostur er.
Bókasafnið er nú orðið það mikið að vöxtum, að húsrými þess er
allsendis ófullnægjandi og eru þau úrræði helzt að flytja það þangað
sem Vaxmyndasafnið er nú og fá að loka Vaxmyndasafninu um
óákveðinn tíma.
Á árinu tók hin nýja Örnefnastofnun til starfa, en yfirmaður henn-
ar, Þórhallur Vilmundarson prófessor, hefur samið sérstaka skýrslu
um starfsemi deildarinnar og vísast hérmeð til hennar.
Um starfsemi þjóðháttadeildar hefur Árni Björnsson safnvörður
samið eftirfarandi skýrslu:
„Kjarninn í starfsemi þjóðháttadeildar hefur eins og áður verið
útsending og móttaka spurningaskráa. Hefur Þórður Tómasson eins
og fyrrum unnið mest af því ómetanlega starfi, sem felst í því að út-
búa slíka spurningalista. Farið var eftir þeirri aðalreglu, að hafa
hina verktæknilegu hlið sem meginsjónarmið, en hunza þó ekki það
sem í fljótu bragði gæti talizt óhagnýtara. Því var í apríl send út
spurningaskrá, sem fjallaði um himintungl og ýmsa hluti, sem þeim
eru tengdir. Síðari skráin var send út í nóvember, og fjallaði hún að-
allega um heimflutning heys. Þetta er önnur skráin um svipað efni,
sem send er út, og er ætlunin að reyna að gj örkanna eldri heyskapar-
menningu þjóðarinnar, áður en það verður um seinan.
Því má þó ekki leyna, að því fer fjarri, að nóg sé að því gert að
bjarga slíkum þjóðlífsmenjum frá glatkistunni. Tilburðir í þá átt að
ná persónulegra sambandi við einstaklinga hafa undantekningar-
laust reynzt mjög gæfusamlegir. Því hefur verið haldið áfram að
nota Ríkisútvarpið sem miðil í þessa átt á svipaðan hátt og Orða-
bókin hefur gert, og þetta hefur dugað æ betur eftir því sem lengra
líður. Nokkrar ferðir voru farnar á sumrinu í því skyni að afla nýrra
heimildarmanna. Var það gert í samvinnu við þjóðfræðadeild Hand-
ritastofnunar íslands, svo að kostnaður deildist. Fyrsta ferðin var um
Strandasýslu svo sem byggð nær. Þá var farið um innsveitir Dala-
sýslu, en um haustið var lögð leið um Hreppa í Árnessýslu. Ólíku er
saman að jafna, hversu upplýsingasöfnun úr einstökum héruðum
verður auðveldari og vinsamlegri, þegar náðst hafa persónuleg tengsl
við veitendur okkar. Á árinu bættust 315 númer í aðfangaskrá deild-
arinnar, eða fleiri en nokkru sinni fyrr.
Full ástæða er til að auka þessa starfsemi til muna, en hæpið væri
að hafa í frammi margbrotnar áætlanir, þar sem vonir standa til að