Réttur - 01.01.1961, Blaðsíða 33
R É T T U R
33
meira af smjöri. Hinsvegar hefur kornframleiðslan minnkað
um 500 millj. púda á tveim árum (frá 8,6 milljórðum niður í
8,1) Með öðrum orðum: á tveim fyrstu árum sjöáraáætlunar-
innar hefur landbúnaðurinn ekki getað haldið þeim hraða vexti,
sem hann hafði á tímabilinu 1954—1958, og í sumum greinum
hefur hann staðið í stað eða tekið spor aftur á bak. Hinni
árlegu 8% aukningu, sem gert var ráð fyrir, hefur ekki verið
náð. Sú framleiðsluaukning, sem orðið hefur í nokkrum greinum,
er hvergi nærri nóg til þess að fullnægja auknum kröfum
landsmanna. En kröfurnar hafa aukist verulega, ekki aðeins
vegna eðlilegrar fólksfjölgunar, heldur og vegna þess, að
kaupgeta almennings hefur vaxið: á síðustu fimm árum hef-
ur kaup hækkað um 17,1 milljarð rúblna (nýrra), ellilaun um
fjóra milljarða, skattar lækkað um 870 milljónir.
Það var því ekki að ástæðulausu að miðstjórn Kommúnista-
flokksins kom saman nú um miðjan janúar til að ræða þetta
höfuðvandamál: hvernig tryggja megi öllum landsmönnum
matvæli í nægu magni og úrvali. Lokaræðuna hélt Krúsjof. Á
ráðstefnunni kom fram hörð gagnrýni á marga forystumenn,
sem bera ábyrgð á framkvæmdum í landbúnaði, enda af nógu
að taka.
Andstæðingar sósíalismans hafa að sjálfsögðu gert mikið veð-
ur út af þessum seinagangi í landbúnaði, og skoða hann sem
nokkurskonar vantraustsyfirlýsingu á sósíalistískan áætlunar-
búskap.
Málið er varla svo einfalt. Áætlunarbúskapur sósíalismans
hefur fyrir löngu sannað tilverurétt sinn, já og yfirburði sína
í mörgum greinum. Því verður ekki á móti mælt, að hann
tryggir hraða og kreppulausa þróun atvinnulífsins. Hann gerir
kleift að einbeita starfskröftum og fjármagni landsins að stór-
kostlegum verkefnum í miklu stærri stíl en kapítalistískt ríki
er fært um, — hvort sem er um að ræða að brjóta 30 milljónir
hektara undir plóginn á örfáum árum eða rafvirkja alla Volgu.
Hann útilokar þá sóun fjármuna sem er óhjákvæmilegur fylgi-
fiskur hinnar grimmilegu samkeppni milli kapítalistískra fyrir-
tækja. í stuttu máli: Hann tryggir miklu fullkomnari hagnýtingu
flestra þeirra skilyrða og faktora, sem ákvarða hraða framleiðslu-
þróunar, en kapitalistískur samkeppnisbúskapur getur gert.
Hinsvegar minnir það ástand, sem skapast hefur í landbún,-
aðinum okkur heldur betur á þá staðreynd, að áætlunarbú-
skapur er ekki rokkur sem snýst af sjálfu sér eftir að hon-
um hefur verið snúið af stað.