Réttur - 01.01.1961, Side 76

76
RÉTTDE
útbreiðsla þessa álits hentað nýlenduherrunum til hinnar misk-
unnarlausu kúgunar og arðráns, sem framið hefur verið á íbúum
þessara landa.
Eyðilegging flestallra þeirra listrænu verðmæta, sem Afríkubúar
höfðu skapað, er áreiðanlega einhver voðalegasti menningarglæp-
ur, sem framinn hefur verið í sögu mannkynsins. Við heyrum oft
talað um hina „svörtu villimenn". Það orð er evrópsk uppfinning.
Hafi einhverjir ástundað villimennsku í Afríku, eru það fyrst og
fremst hvítir menn. Auðvitað leiðir af sjálfu sér, að á svo stóru
landsvæði, sem hér um ræðir og jafn torsóttu yfirferðar, hljóta
að búa hinar margvíslegustu manntegundir. Og sums staðar inni
í frumskógunum hafa menn rekizt á mannætur. En það heyrir til
undantekninga og hefur ekki í minnum Evrópumanna þekkzt
á þeim stöðum, þar sem lífsskilyrðin eru betri og fjölmennið mest.
Það er því alrangt að klína mannætustimpili á Afríkusvertingja al-
mennt, enda fyrst og fremst lygi undan rifjum heimsvaldasinna.
Forfeður okkar hafa og vafalítið stundað mannát einhverntíma á
sinni þróunarbraut.
Það er ekki fyrr en nú á allrasíðustu áratugum, að tekið hefur
verið að kanna sögu Afríku að nokkru gagni og draga fram í
dagsljósið þær leifar sem sýna fram á réttmæti þeirra fullyrðinga
um menningu Afríkubúa á liðnum öldum, sem hér er haldið
fram. Hér hafa eins og við er að búast einkum verið að verki
stúdentar frá Afríku, sem tekizt hefur að komast til náms í ev-
rópskum háskólum. Hafa þeir auk þeirra listaverka og annarra
minja, sem enn eru til, einkum stuðst við frásagnir arabískra sjó-
farenda og kaupmanna frá miðöldum, og svo frásagnir hinna
portúgölsku og annarra evrópskra sæfara frá 15. og 16. öld. En
þessar frásagnir hafa að mestu legið í þagnargildi þar til nú. Hin
evrópska siðmenning hefur séð fyrir því, að hin raunsanna saga
Afríku er að mestu glötuð. Ymislegt kann þó að koma í ljós, nú
er Afríkubúar eru unnvörpum að hljóta sjálfstæði og gefst kostur
á að sinna slíkum efnum. Verður forvitnilegt að fylgjast með því.
Árið 1960 er þegar oft nefnt ár Afríku, og er það sannnefni, því
að þetta ár verður án efa í framtíðinni talið marka tímamót í