Réttur - 01.01.1961, Blaðsíða 49
R É T T U R
49
útflutningsbirgðir að verðmæti um 200 millj. kr. eru étnar upp,
þannig að gjaldeyrishallinn verður 660 millj. kr. en það er 329
millj. kr. meiri halli en 1959 og 623 millj. meiri halli en 1958.
Enn hefur það gerzt að í stað birgðaaukningar innfluttra vara
hefur orðið birgðarýrnun, þar sem kaupsýslumenn óttast í vaxandi
mæli að eiga miklar birgðir, sem almenningur getur ekki keypt.
Utkoman er því örugglega verri en framangreindar tölur sýna.
Hinn geigvænlegi greiðsluhalli hefur svo að sjálfsögðu verið
jafnaður með meiri aukningu erlendra skulda en nokkru sinni
áður hefur átt sér stað og eins og áður er sagt með því að éta
upp útflutningsbirgðir. Greiðslubyrðar komandi ára hafa því
þyngst stórlega í stað þessa að léttast. Hin neikvæðu úrræði sam-
dráttarstefnunnar hafa í þessum efnum beðið algert skipbrot.
■ ItÍKISBlJ SK APIJKINN
Ríkisbúskapurinn er einn þeirra meginþátta efnahagslífsins,
sem ákvarða lífskjör almennings og er því nauðsynlegt að gera
sér grein fyrir áhrifum efnahagsaðgerðanna á hann. Kemur þar
einkum til greina hver skattheimtan er og hvernig teknanna er
aflað, hvernig ríkistekjunum er varið og loks hvort um halla-
rekstur eða jöfnuð er að ræða. Hallarekstur boðar oftast nýja
skattheimtu af almenningi og er því óæskilegur. Eftirfarandi yfir-
lit yfir skattheimtu ríkissjóðs síðustu tvö árin og yfir fyrirhugaða
skattheimtu þessa árs gefur nokkra hugmynd um tvö fyrstgreindu
atriðin.
1959 1960 1961*
Tekju- og eignask. og stríðsgróðask. . 164,8 72,0 75,0
Vörumagnstollur 36,8 33,0 35,0
Verðtollur Söluskattur af innflutningi, vörusölu 291,9 365,0 353,0
og þjónustu 166,3 381,0 438,5
Aðrir skattar og tollar 138,0 371,3 356,6
Samtals millj. kr. 797,8 1222,3 1268,1
* Miðað við ríkisreikning 1959 en fjárlög 1960 og 1961.