Réttur - 01.01.1961, Side 67
BÉTTHS
67
Geysilegar framfarir hafa orðið í efnahagsmálum, menningar-
málum og vísindum, og þá auðvitað ekki aðeins í lýðveldum
Miðasíu, sem voru sérstaklega langt aftur úr fyrir byltinguna,
heldur og í öllum Ráðstjórnaníkjunum. Vísindaakademi hafa til
dæmis verið stofnuð í öllum sambandslýðveldunum, svo og
fjölmargar vísindarannsóknarstöðvar og æðri menntastofnanir.
Öll lýðveldin hafa komið sér upp liði starfsmenntaðra verka-
manna, og fjöldi menntamanna hefur stóraukizt-
Arin eftir hina miklu októberbyltingu sósíalismans var mikið
um það talað í herbúðum borgarastéttarinnar um heim allan, að
ráðstjórnarskipulagið hlyti að hrynja til grunna sökum þess,
að rússneska þjóðin væri vanmenntuð og verklýsstétt Rússlands
hefi ekki á að skipa sérfræðingum, er færir væru um að stjórna
ríkinu og þjóðarbúskapnum. En reynslan hefur sannað þá spá
Leníns, að byltingin myndi leysa úr læðingi framtak almennings
og ráðstjórnarskipulagið kalla fram leiðtoga og skipuleggjendur
úr milljónafjölda þjóðarinnar, og að óbreyttir verkamenn og
bændur, er þeir hefðu fengið ríkisvaldið í hendur, myndu læra
að stjórna ríkinu og ná tökum á öllum greinum nútíma vísinda
og verkfræði.
Á jaðarsvæðum rússneska ríkisins rak keisarastjórnin í raun-
inni nokkurs konar nýlenduvaldsstefnu, sem var ekki mjög frá-
brugðin þeirri, er jafnan hefur átt sér stað í nýlendum allt til
þessa dags. Úsbekar, Kasakar, Tadsjikar og aðrir órússneskir
landsbúar voru í fyrirlitningu kallaðir „utanþjóðarmenn“. Þeir
voru arðrændir miskunnarlaust, og á þá var ekki litið sem
menn. Reynt var að æsa til þjóðernisýfinga, fjandskapar og
mannskæðra stríðsátaka milli þessara þjóða. Einu máttarstoðir
keisaradæmisins voru byssustingir og kúgun. Þegar þjóðum Mið-
asíu og Transkákasíu var veitt frelsi og réttur til jafns við aðrar
þjóðir Rússlands, þá sýndu þær líka hæfileika sinn til að þróa
efnahagslíf sitt og menningu.
Myndi það nú hafa prðið til að tefja framfarir lands vors, að
þjóðum þessum var veittur réttur til sjálfstæðis og sjálfsforræð-
is? Er um að ræða nokkrar erjur eða fjandskap milli þeirra,
eða sér nokkur merki upplausnar í þessu ríki fjölmargra þjóða?
Nei, um slíkt er hvorki né getur verið að ræða.
Sérhvert af 15 sambandslýðveldum ríkisins hefur samkvæmt
stjórnarskránni rétt til þess að teljast hluti lýðveldasambandsins
eða segja sig úr því að vild- Tilvera 19 sjálfstjórnarlýðvelda, 9
sjálfstjórnarumdæma og 10 sjálfstjórnarsvæða gerir að verkum,
að unnt er að varðveita þjóðerniseinkenni og menningarsérkenni
sérhverrar þjóðar og sérhvers þjóðarbrots.
J