Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1948, Blaðsíða 29

Hmrik VIII. oe konur hans
Inngangur.
Það er hald manna almennt, að Hinrik VIII. Eng-
landskonungur hafi verið ógurlegur kvennamaður.
Margir munu og ætla, að hann hafi, af einskærri kven-
semi, látið drepa tvær kðnur sínar af sex. Og víst er
um það, að hann skildi við tvær þeirra. Talið er og, að
Hinrik hafi verið hinn mesti grimmdarseggur. Er þess-
um skoðunum otað að mönnum í kennslubókum í sagn-
fræði og fræðiritum yfirleitt, að ónefndum ritgerðum
í tímaritum, sem gefin eru út mönnum til dægrastytt-
ingar.
Herodot sagnfræðingur segir frá furðulegu dýri, sem
heima ætti í Afrí,ku, en það var strúturinn. Taldi hann
að það væri eðli strútsins, að hann stingi höfðinu í
sandinn í stað þess að flýja, þegar hætta væri á ferð-
um. Menn hafa í mörg hundruð ár undrazt heimsku
strútsins. Er víst á nær öllum tungumálum líkt til
strútsins um mann, sem lætur fljóta sofandi að feigð-
arósi, og sagt, að hann stingi höfði í sandinn. Það er
þó löngu kunnugt, að strúturinn stingur aldrei höfðinu
í sandinn, heldur flýr sem fætur toga, þegar hætta
vofir yfir. Ef saga Hinriks VIII. og kvenna hans væri
rétt upp tekin, mun það sannast, að sagnirnar um hann
eru ekki ósvipaðar sögusögn Herodots um strútinn. Skal
nú vikið að hjónaböndum Hinriks.
Hinrik kvæntist sex sinnum, þar af fimm sinnum' á
árunum 1533—1546 (?). Eiga þessi mörgu og tíðu hjóna-
bönd hans, eins og raunar flestir atburðir sögunnar,
rót sína að rekja til fortíðarinnar. Rósastn'ðinu á Eng-
landi hafði lokið þann veg, að Hinrik VIII., Tudor,
komst þar til valda. Var það upphaf ríkisstjórnar
Tudorættarinnar, en Hinrik var kominn af báðum kon-
ungaættunum, sem um völdin börðust í Rósastríðinu.
Styrjöld'þessi var nokkurs konar Sturlungaöld í stór-
um stíl. Var styrjöldin, sem vita má, hin mesta plága
öllum landslýð, því höfðingjar kvöddu landseta sína
til fylgdar við sig, en þó bar af um mannfall aðals-
stéttanna. Er mælt, að jafn sjaldgæft hafi verið að sjá
aðalsmenn á Englandi, er styrjöldinni lauk, eins og úlfa
á Frakklandi um miðbik síðustu aldar.
Hinrik VII. var dugandis konungur og festist vel í
sessi. En framan af ríkisstjórnarárum sínum, og enda
vel fram eftir þeim, átti hann þó í höggi við tigna menn
og ótigna Svika-Smerdesa, sem gerðu tilkall til kon-
ungdómsins og efldu flokka gegn honum. Braut hann
þá alla á bak aftur. Hinrik VII. átti tvo sonu, Arthur,
prins af Wales og Hinrik (síðar VIII.). Það voru lög
í Englandi í þann tíð, að einungis skilgetnir karlmenn
voru arfgengir til ríkis þar. Var allvel séð fyrir erf-
ingjum að krúnunni, meðan tveir lifðu konungssynirnir.
kemur það mjög illa við menn, ef tekjur þeirra
eru mjög mismunandi frá ári til árs. Æskilegt
væri að sjómenn mættu greiða meðalskatt af
tveggja ára launum, þannig, að þótt þeir öfl-
uðu sérstaklega vel annað árið og mun minna
hitt, þá hækkaði ekki skattstiginn þótt vel afl-
aðist, en þannig er það nú. Eri slíkt fyrirkomu-
lag, sem hér að framan er bent á um skatt-
greiðslur, sérstaklega fiskimanna, mundi óefað
örfa þá til dáða og þannig miða til heilla þjóð-
inni. Að lokum má benda á að réttast væri, til
þess að tryggja þjóðinni fyllstu afköst hinna
duglegustu og heppnustu, að skattstiginn hækk-
aði ekki þegar komið er yfir visst mark, t. d.
40—50 þús. á ári. Það mundi óefað koma þjóð-
inni margfaldlega til góða í aukinni öflun hrá-
efnis til öflunar aukins erlends gjaldeyris. Sú
stefna, sem nú er ríkjandi hjá mörgum, miðar
til þess að gera alla að hálfum mönnum, en af-
néma þá, sem gætu skarað fram úr, er hvorki
skynsamleg né þjóðhagslega heppileg, og held-
ur ekki neinn sósíalismi, þótt menn hafi máske
talið sér trú um það. Það verður að leita að
breiðu bökkunum annars staðar en hjá sjómönn-
um, því að þau eru til eins og dæmin sanna,
og hin óseðjandi hít bæja- og ríkiskassanna virð-
ist þurfa á sínu að halda.
En lífskjörum sjómanna er þannig háttað,
þau eru oft svo óblíð að eðlilegt er, að margir
þeirra gefist upp á vígvellinum, velji sér eitt-
hvað áhættuminna starf, er þeir sjá að viður-
kenning sú, er þeir fá fyrir strit sitt, nætur
og daga, er í öfugu hlutfalli við afköstin og
árangurinn fyrir þjóðarheildina. Svo þegar
heppnin hættir að vera með og þrekið er brost-
ið, tekur dvalarheimilið við í bezta tilfelli, fyrir
mörgum, skattarnir sáu um það. Ný stefna þarf
að myndast um þessi mál, til þess að dugnaðar-
menn fái notið sín til fulls.
Ásg.
V I K I N G U R
321