Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1948, Blaðsíða 65

John
Sivertsen
ý AjáúatkáAka
Eftirfarandi frásögn er eftir ungan, færeyskan sjómann, sem stundaði hér nám
i Stýrimannaskólanum fyrir fjórum árum. Ritaði hann frásögn þessa á islefneku,, og
hefur ritstj. aðeins þurft að víkja við orðalagi á stöku stað.
Skólinn var úti og' ég vildi komast heim eins fljótt
og unnt væri. Ég hafði ákveðið að fara með „Esju“
til Vestmannaeyja, og þaðan heim með einhverri fær-
eyskri skútu. — En þá vildi svo til, að sama dag og
ég ætlaði að fara til Vestmannaeyja, kom lítil, færeysk
skúta inn á Reykjavíkurhöfn. Skúta þessi hét „Súlan“.
Ég fór undir eins til skipstjórans og spurði hann
hvert skútan ætlaði að fara, er hún færi frá Reykja-
vík. „Við förum fyrst til Færeyja, síðan til Englands",
svaraði skiþstjórinn. „Get ég fengið að koma með ykk-
ur heim til Færeyja", spurði ég. „Já, alveg sjálfsagt",
svaraði hann, og síðan spurði hann mig, hvernig mér
hefði líkað í skólanum o. s. frv. Já! margt var það,
sem ég var spurður um frá íslandi.
Skipstjórinn bað mig um að fara til herstjórnarinn-
ar og fá vegabréf mitt í lag. Fór ég þá á lögreglu-
stöðina og fylgdi lögregluþjónn mér þangað.
Maður sá, er afgreiddi mig var þægilegur í viðmóti,
og áttum við lengi tal saman, — hann talaði ágæta
dönsku. Gaf hann mér súkkulaði og óskaði mér góðrar
ferðar, þegar við skildum.
Það var seinni hluta dags, að við sigldum út frá
Reykjavík. Enn var sæmilegt veður — kaldi! — Ég
bjóst við, að ég yrði sjóveikur, sökum þess, að á sjó
hafði ég ekki komið í 8 mánuði. — Bara engin flugvél,
kafbátur eða tundurdufl verði á vegi okkar. Það var
marga varga að varast á þessum tímum.
Ekki gat mér komið til hugar þá, að fyrir okkur
lægi manndrápsveður og valda mannskaða, heldur hugs-
aði ég um, hvað ég nú ætti að gjöra þegar ég kæmi
heim. „Þegar ég er kominn til Þórshafnar, þarf ég að
byrja á því, að síma til þeirrar, sem mest gleðst af
að heyra að ég sé kominn heim, einnig þarf ég að síma
til móðúr minnar. Eftir þrjá daga gjöri ég ráð fyrir
að vera kominn heim til Færeyja“. —
Svona hugsaði ég á meðan við sigldum fram hjá
Reykjanesströndinni. Öll segl voru nú höfð uppi og'
sigldi skútan mjög hratt, því að töluverður vindur var
á norðvestan. Ég tók strax að verða sjóveikur og missti
matarlysíina.
Einu sinni kallaði stýrimaðurinn niður um kappann:
„Komið, strákar, og rifið seglin, hann er alltaf að
hvessa og ég held það sé betra að minnka seglin áður
en nóttin kemur“. — f þetta sinn hjálpaði ég háset-
unum að rifa seglin, en þegar við vorum búnir, bað
VÍKIN G U R
skipstjórinn mig að fara að hátta, og sagði að ég væri
farþegi og þyrfti ekki neitt að vinna um borð.
Ekki hafði ég verið lengur í kojunni en hálftíma,
þegar skall á norðvestan ofsarok með stórsjó. — Allt
í einu kallar einn hásetinn á félaga sína að rifa seglin
aftur. Það brakaði og brast i öllu skipinu og gekk skip-
ið nú 9 mílur og vindurinn var hagstæður.
Fimm menn voru niðri í lúkarnum og var skipstjór-
inn einn af þeim: „Nú er manndrápsveður“, segir einn
hásetinn. „Já“, svaraði skipstjórinn, „við verðum að
fara að snúa skipinu á móti vindinum, því nú er ekki
veður til að sigla“.
Nú var skipinu snúið móti storminum, og slóað í
vindinn. — En veðrið óx alltaf meir og meir, — já!
ég held þetta hafi verið versta veður, sem ég hef nokk-
urn tíma verið í á sjó.
Hásetarnir voru nú að rifa mesaninn. Nú var bæði
rok og voðalegur sjór. Allt í einu hóf sig hræðilega
mikil alda rétt fyrir framan skipið. Maður heyrðist
hrópa: „Brotsjór!“ Allir, sem voru á dekkinu, héldu
sér eins og þeir höfðu krafta til, en einmitt í þessu
var stýrimaðurinn uppi í afturmastrinu, að eiga við
seglið — hann hafði línu um sig. Aldan reis ennþá
hærra en mastur skipsins. Skipið rann inn í ölduna og
braut ekki sjóinn fyrr en á miðju skipi. —
Ég get ekki með orðum lýst ástandinu um borð í
skipinu á þessum augnablikum. Brothljóðið var eins
og mestu þrumur, og hélt ég að skipið sykki til botns
samstundis, og var það lítið, sem vantaði á það. —
Björgunarbáturinn molaðist, og ruddi sjórinn sprek-
unum fyrir borð. Lestarhlerarnir sprungu upp af loft-
þrýstingnum og fóru þeir fyrir borð og fossaði sjór-
inn nú niður í lestina. — Púströr og ventlar brotnuðu,
og allt lauslegt týndist. Lúkarskappinn brotnaði og
fossaði þá sjórinn niður í lúkarinn. Vélarhúsið lask-
aðist mikið og rann nú sjór niður í vélarúmið, svo
vélamennirnir áttu fullt í fangi með að halda vélinni
gangandi, — það heyrðist" vel á hljóðinu, að vélin átti
erfitt með að ganga. —
Maðurinn, sem var uppi í mastrinu, fór fyrir borð
með brotsjónum, og var það mikil heppni, að línan var
föst á skipinu, var hann strax dreginn inn aftur, þeg-
ar brotsjórinn var liðinn lijá, og var hann ekkert
meiddur. Annar maður, sem hélt sér, frammi á miðju
skipi, missti takið og kom með brotsjónum aftur eftir
357