Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1948, Blaðsíða 48

Slcáldið Ric-
hard Wright,
höf. hókar-
irtnar „Svert-
ingjadreng-
ur“, sem er
nýkomin út á
islenzlcu.
á því, hve afskiptir og næstum útskúfaðir þeir
eru frá öllum menningar- og heilsulindum. —
Skólar þeirra eru fáir, lélegir og i.lla útbúnir
að flestu leyti. I Atlanta í Georgia-fylki er t. d.
einn skóli fyrir hver 85 hvít börn, en 2040
negrabörn koma á hvern svertingjaskóla. Svörtu
kennararnir hafa lægri laun en hvítir starfs-
bræður þeirra, skólahúsin eru oft lítil, léleg og
úrelt að öllum búnaði. Svertingjarnir borga sína
skatta, — en peningarnir eru notaðir til skóla-
smíða og sjúkrabygginga handa hinu hvíta
fólki.
Hvarvetna blasa við svertingjunum höft og
hindranir; múrveggir fordómanna rísa alls-
staðar milli þeirra og hins hvíta kynþáttar. Við
fjölmarga skemmtigarða og baðstrendur er þeim
stranglega bannaður allur aðgangur. Þeir mega
ekki sækja sömu kvikmyndahús og leikhús sem
hinir hvítu. Þeim er bannaður aðgangur að „fín-
um“ veitingahúsum. Jafnvel sum bókasöfn láta
sér sæma að loka dyrum sínum fyrir svertingj-
um. Og ekki mega negrarnir dýrka guð í sömu
guðshúsum og hvítu mennirnir. Bak við hinar
stóru og fínu kirkjur hvíta fólksins getur að
líta ómálaða, vegglága og sligaða trékirkju-
ræfla negranna. En kirkjur þeirra eru oftast
fullar, þótt hinar standi hálftómar. Nær annar-
hvor negri í Bandaríkjunum er meðlimur ein-
hvers kristins safnaðar. Ógæfusamar mannver-
ur flýja á náðir trúarinnar, undan sulti og sjúk-
dómum, í von um betra líf hinumegin. Hvers
konar hjátrú, hindurvitni og loddaramennska,
sem bregður yfir sig kufli guðhræðslunnar, fell-
ur í góðan jarðveg hjá örfátækum svertingjum.
Tungumjúkir lygarar og' svikarar ganga um
meðal negranna; „guðsorðið“ freyðir af vörum
þeirra. Þeir bjóða aflausn syndanna og eilífa
sáluhjálp fyrir nokkur cent. Og síðasti eyrir
armingjans hverfur í gráðuga hít loddaranna.
Negrahverfi stórborganna Hrópa ægilegan á-
fellisdóm yfir hinn hvíta kynstofn. íbúðirnar
eru margar hverjar viðbjóðslegar og þrengslin
eftir því. Víða er sofið í vöktum. Þrír menn, sem
hafa mismunandi vinnutíma, t. d. veitingaþjónn,
bílstjóri og smiður, leigja sama-hornið og láta
sér nægja eitt rúm, — spara með því fáein cent.
Hjón með fjölda barna hafast við í einu her-
þergi, viðhaldslausu og vesælu, þar sem rotturn-
ar eru óboðnir gestir allar nætur.
Flest húsin í fátækrahverfum svertingjanna
eru leiguhjallar. Eigendur þessara manndráps-
hreysa eru fínir, hvítir herrar. Þess eru dæmi,
að leigan fyrir saggahúsin og rottusmogna kof-
ana sé hærri en leiga á fyrst flokks íbúð í lux-
ushverfum efnaðra borgara.
Hvergi er ástandið verra en í New Orleans.
Þar eru heil bæjarhverfi þar sem hvorki þekkj-
ast steinlagðar götur, gangstéttir nú skolpræsi.
Öðru hvoru mega vegfarendur klöngrast yfir
vatnslæki og sorphauga. 1 þessu nöturlega um-
hverfi, þar sem loft allt er lævi blandað og meng-
að flestum hugsanlegum sóttkveikjum, striplast
skinhoruð og hálfnakin negrabörn, hvernig sem
viðrar.
Er hér þörf á fleiri orðum? Aðeins fáum.
Eymd negranna, fátækt þeirra, óþrifnaður,
veikindi og armóður, stafar ekki af því, að
svertingjar séu verri, heimskari eða latari en
hvítir menn. Það var mikið áfall fyrir sérfræð-
inga og atvinnumenn í kynþáttahatri, þegar
sannað var óvéfengjanlega með gáfnaprófum,
sem fram fóru í sambandi við skráningu í her-
inn, að svertingjar Norðurfylkjanna höfðu
hærri greindarvísitölu en hvítir menn úr Suður-
fylkjunum. Þeir höfðu notið skárri lífskjara.
Það var allur galdurinn. Jafnvel fátækrahverfi
Chikago og New York-borga veittu betri skil-
yrði til mannsæmandi lífs en gengdarlaus þræl-
dómurinn í Suðurfylkjunum.
Á styrjaldarárunum gekk svertingjum betur
en áður að fá margs konar vinnu. Þeir komust
að störfum við iðnfyrirtæki, í verzlunum, í skrif-
stofum og víðar þar sem aldrei fyrr hafði verið
tekið í mál að ráða svartan mann. En nú er vofa
atvinnuleysisins á næstu grösum. Og þá rætist
á svertingjunum orðatiltækið: last to be hired,
first to be fired; — síðastur tekinn, fyrstur
rekinn.
Svertingjavandamálið er mikið umhugsunar-
efni ýmsum fremstu og víðsýnustu mönnum
Bandaríkjanna. Þeir æskja einskis fremur en
að smánarblettur kynþáttahatursins verði þveg-
inn hið fyrsta af þjóð sinni.
34D
VÍKINGUR