Andvari - 01.01.1978, Blaðsíða 98

96
ÁKI GÍSLASON
ANDVAIU
III. Prentsmioja Þioövilians i Vonarstrœti 12.
1. Skúli flyzt
Árið 1908 fluttist Skúli til Reykja-
víkur og tók þá með sér prentsmiðjuna.
Ýmislegt ýtti undir hann að flytja. Það
er talið, að búið að Bessastöðum hafi
aldrei borið sig. Þar var mjög margt í
heimili, eins og áður var greint frá.
Vegna stjórnmálaafskipta sinna hefur
Skúla vafalaust þótt óhægt um vik á
Bessastöðum. Hann var nokkuð farinn
að eldast, og ferðin frá Bessastöðum til
Reykjavíkur hefur reynt á hann, því
að hann var fremur þungfær, en ferð-
irnar gátu stundum reynzt erfiðar. Einn-
ig er líklegt, að hann hafi bundið vonir
við, að vegur Þjóðviljans ykist, þegar til
Reykjavíkur kæmi. Auðveldara yrði að
koma blaðinu til áskrifenda bæði í
Reykjavík og úti á landi. Erfiðara hef-
til Reykjavíkur.
ur verið um fréttaöflun, enda birtust
fréttir stundum seinna í Þjóðviljanum
en í Reykjavíkurblöðunum. Líklega
hefur Skúli búizt við, að meira yrði um
auglýsingar, eftir að blaðið væri flutt
til Reykjavíkur, þótt sú yrði ekki raun-
in.
Skúli lét reisa hús að Vonarstræti 12
og settist þar að. Hafði hann fengið
Rögnvald Olafsson til að teikna húsið,
en Sigurjón Sigurðsson til að byggja
það. Um haustið 1908 var prentsmiðj-
an flutt. Var henni komið fyrir í við-
byggingu með flötu þaki, þar sem henni
hafði verið ætlaður staður. Húsið að
Vonarstræti 12 stendur enn, og þar er
nú m. a. aðsetur Hins íslenzka bók-
menntafélags.
2. Prentarar í Vonarstræti.
Prentarar voru fyrstu árin þeir sömu
og verið höfðu síðustu árin á Bessastöð-
um, en það voru þeir Þórður Bjarnason,
Sigurður Kjartansson og Haraldur
Gunnarsson. Þórður og Sigurður unnu
í prentsmiðjunni hjá Skúla til ársins
1911, er þeir fóru til Ameríku þá um
vorið, eins og áður segir. Sigurður var
þar til ársins 1916 og stundaði raf-
magnsfræði, en Þórður var til ársins
1919. Dvaldist hann einkum í Winni-
peg, lærði þar meðal annars vélsetningu.
Haraldur Gunnarsson verður yfirprent-
ari 1911. Hinn 9. nóvember sama ár
hefur Magnús H. Jónsson prentnám
í prentsmiðju Skúla. Voru hann og Har-
aldur þar síðan öll árin, þar til prent-
smiðjan hætti. Var Magnús frá Lamb-
hól við Reykjavík, og er hann jafnan
kenndur við þann stað. Oftast voru
prentarar eftir 1911 tveir, en stundum
þrír. Haraldur Jónsson frá Klöpp við
Steinsholt í Reykjavík vann um tíma í
prentsmiðju Þjóðviljans. Haraldur hóf
nám í ísafoldarprentsmiðju árið 1903
og lauk þar námi, og vann hann í prent-
smiðjunni til ársins 1912. Þá hætti hann
vegna veikinda og var frá vinnu um
tíma. Síðar var hann tvívegis í prent-
smiðju Skúla um eins árs bil í hvort
skipti.1) Einar Sigurðsson, sem var
prentari hjá Skúla 1896-1903, var einn-
ig stundum hjálplegur í prentverkinu á
þessum tíma. Um nokkurra mánaða
skeið vann við prentsmiðjuna hjá Skúla
Ólafur Maríus Eyjólfsson. Faðir hans
var bóndi í Ölfusinu, en móðir hans
var úr Selvogi. Hann var um tíma í ísa-
foldarprentsmiðju, og kenndi Haraldur
Jónsson honum þar handsetningu. Hann