Andvari - 01.01.1978, Blaðsíða 82

80
ÁKI GÍSLASON
ANDVARI
er stóðu í þessum deilum, urðu seinna
þjóðkunnir, t. d. Hannes Hafstein, er
var í Ingólfi og var því andstæðingur
Skúla, sem var í Bandamannafélaginu.
Félagi Skúla í skólanum var Sigurður
Stefánsson, er síðar átti samleið með
Skúla í stjórnmálabaráttu hans.
Strax sama ár og Skúli lýkur stúdents-
prófi, fer hann til Kaupmannahafnar til
að leggja stund á laganám. Stundaði
hann námið af kappi og lauk því á mjög
skömmum tíma, eða 19. janúar 1884, og
fékk hann góðar einkunnir.
Dvölin í Danmörku hafði mikil áhrif
á þjóðfélagsskoðanir Skúla. Mikil átök
voru í dönskum stjórnmálum á þessum
tíma. Vinstri menn gerðu kröfur um
þingræði, þ. e. að sá flokkur eða flokk-
ar, er hefðu meiri hluta á þjóðþingi,
mynduðu stjórn. Þessi barátta hafði
áhrif á íslenzku stúdentana í Kaup-
mannahöfn, og studdu þeir flestir vinstri
menn. Var Skúli í hópi hinna róttæk-
ustu.
Skömmu eftir að Skúli lauk prófum
eða í marzmánuði, sneri hann aftur
heim til lslands. 1 byrjun gegndi hann
málafærslustörfum í Reykjavík, og 1.
ágúst var hann settur málafærslumaður
við landsyfirréttinn. Dönskum lögfræð-
ingi, Fensmark, hafði verið veitt sýslu-
mannsembættið í Isafjarðarsýslu og bæj-
arfógetaembættið á ísafirði. Reyndist
hann svo illa í starfi sínu, að hann var
kominn í vanskil við landssjóð. Var
Fensmark því vikið frá embætti, en
Skúli sendur til að rannsaka embættis-
færslu hans, og var hann settur 1. sept-
ernber 1884 til að gegna embætti sýslu-
manns í ísafjarðarsýslu og embætti bæj-
arfógeta á Isafirði frá sama tíma. Skúli
stóð sig vel við rannsóknina og í embætt-
inu. Fékk hann því veitingu fyrir
embættunum 6. október 1885 og átti
þar að amtmann Vesturamtsins, sem þá
var Magnús Stephensen. ísafjarðarsýsla
var þá talin ein af tekjuhæstu sýslum
landsins.
Árið áður, 11. október 1884, kvænt-
ist Skúli Theodóru Friðriku Guðmunds-
dóttur. Hún var fædd að Kvennabrekku
í Dölum 1. júlí 1863 og var dóttir séra
Guðmundar Einarssonar og Katrínar,
dóttur séra Ólafs Sívertsens í Flatey.
ísafjörður var um þetta leyti annar
stærsti kaupstaður landsins, næst á eftir
Reykjavík. íbúar voru 830 árið 1890.
Ástand atvinnuveganna var tiltölulega
gott á Vestfjörðum. Fiskur var yfirleitt
verðmeiri en annars staðar af landinu
og aflabrögð góð. Langöflugasta verzl-
unin á Isafirði var svo nefnd Ásgeirs-
verzlun, en með hana var þó almenn
óánægja á ísafirði og víðar á Vest-
fjörðum. Þótti hún ekki betri en verzl-
anir dönsku kaupmannanna, þótt ís-
lenzk væri. Bjó Ásgeir yngri, sem tekið
hafði við verzluninni að föður sínum
látnum, í Danmörku, að sið danskra
kaupmanna.
Yfirstéttina á Isafirði mynduðu kaup-
mennirnir og ýmsir embættismenn, og
réðu þeir lögum og lofum í bænum.
Skúli lenti fljótlega í andstöðu við
kaupmannavaldið. Sigurður Stefánsson,
hinn gamli skólabróðir Skúla, var prest-
ur í Vigur. Urðu þeir mjög samhentir
bæði í baráttunni við kaupmannavald-
ið og í þjóðmálum. Skúli tók þátt í
stofnun Kaupfélags Isfirðinga vorið
1888. Var hann fyrst einn þriggja
manna, er veittu því forstöðu, en fjór-
um árum síðar, 1892, var samþykkt, að
hann veitti því einn forstöðu. Kaupfélag
ísfirðinga var frábrugðið öðrum kaup-
félögum að því leyti, að það verzlaði að-
allega með sjávarafurðir. Einnig hafði
Skúli eigin verzlun á Isafirði. Var hún