Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.1980, Qupperneq 28

Andvari - 01.01.1980, Qupperneq 28
26 LUDVIG HOLM-OLSEN ANDVAIU konungasögurnar, sem ég tala um. Snorra-Edda hefur einnig verið Norðmönnum mikils virði, en ekki á sama hátt og Heimskringla. Sturla Þórðarson segir ýtarlega frá ævi og störfum Snorra í Islendinga sögu sinni. Á sumt minnist hann einnig í Hákonar sögu Hákonarsonar. En á bók- menntaverk Snorra Sturlusonar minnist hann aðeins einu sinni. Það var ekki heldur bókmenntasaga, sem Sturla ritaði. Án efa hefur hann og landar hans aðrir vitað mun meira um sögu Snorra og verk. Engu að síður gleymdist það á Islandi, þegar fram liðu stundir, að Snorri ritaði það verk, er síðar var nefnt Heimskringla. Nafn Snorra er ekki að finna í neinu handriti að Heimskringlu, sem enn er varðveitt. Raunar virðist, að í lok miðalda hafi nafn hans aðeins verið að finna í einu af þeim handritum, sem bárust til Noregs. Enginn veit, hversu snemma konungasögur Snorra bárust til Noregs. Hann hefur án efa haft norska lesendur í huga, þegar hann ritaði sögurnar, og við viljum raunar trúa því, að hann hafi ritað sögurnar fyrir lesendur í hópi norsku yfirstéttarinnar. Má undarlegt teljast, ef hann hefur ekki sjálfur haft með sér eintak til Noregs í ferð sinni þangað árið 1237. Ein sönnun þess, hversu mikinn áhuga Norðmenn höfðu á konungasögum á miðöldum, er sú staðreynd, að flest þau Heimskringluhandrit, sem varðveist hafa, voru urn skeið í Noregi. Þar voru þau þegar á 16. öld, og þar hafa þau sennilega verið um langan aldur. Þar var Kringla og Jöfraskinna, Fríssbók og Eirspennill. Þar voru einnig önnur handrit, sem nú eru aðeins til brot af. Stefán Karlsson hefur fært að því líkur, að öll þessi handrit hafi verið skrifuð á íslandi fyrir norskan markað, þar sem áhugi var fyrir hendi. Þau handrit, sem enn eru varð- veitt, eru líka án efa aðeins brot af öllum þeim handritum, sem til voru á miðöldum. Flest hafa þau týnt tölunni í aldanna rás. Um miðja 16. öld kvartar Norðmaður einn, Laurents Hanssön, sem seinna kemur meira við sögu, um að fá handrit af konungasögum séu eftir í Noregi, og þó vitum við, að til voru fleiri handrit af Heimskringlu í Noregi á þeim tíma en nú eru varðveitt. Á þessum tíma, þ. e. a. s. á 16. öld, hafði tungumálið í landinu fjarlægst gamla málið svo mjög, að flestir Norðmenn gátu ekki skilið það. Danska var orðin hið opinbera mál í Noregi. Aðeins örfáir gátu lesið og skilið íislensk hand- rit. Laurents Hanssön var einn þeirra. Á 16. öld barst til Norðurlanda stefna sú, sem nefnd hefur verið húmanismi. Með henni barst norður áhugi á sögu fyrri alda, og þá voru dregin fram í dags- ljósið heimildarrit miðalda. I Björgvin myndaðist svolítill hópur af húmanistum, og meðal þeirra er að finna Laurents Hanssön og Mattis Störssön lögmann. Um 1550 unnu þeir báðir að því að þýða Heimskringlu á dönsku. Laurents Hanssön komst aðeins aftur í miðja söguna af Ólafi Tryggvasyni. Höfuðheimild hans var Fríssbók. Hann studdist þó við annað handrit af Heimskringlu, sem nú er glatað og við þekkjum
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.