Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1980, Page 33

Andvari - 01.01.1980, Page 33
andvari SNORRI STURLUSON OG NORÐMENN 31 og Snorri lætur náttúrulýsingar sínar tengjasl frásögninni. Þessir myndlistar- menn hafa með nokkrum myndum sínum við Heimskringlu skapað listaverk, sem eru meðal fremstu listaverka í norskri myndlist. Fyrir Norðmönnum eru verk Snorra líka óhugsandi án mynda. Það var sagnameistarinn Snorri Sturluson, sem á 17. öld var grafinn upp úr myrku djúpi gleymskunnar. Síðan þá hefur kynslóð eftir kynslóð Norðmanna lesið konungasögur hans í þeirri bjargföstu trú, að lýsingar hans gæfu sanna mynd af norskri fornöld. En fræðimenn byrjuðu snemma að rannsaka verk Snorra. Nú skulum við líta um stund á niðurstöður þeirra, og þar sem það er verkefni mitt að ræða um Snorra Sturluson og Norðmenn, skal ég halda mig við norska fræðimenn eina og aðeins nefna þá, sem fremstir standa. Sagnfræðirannsóknir í Noregi hófust fyrir alvöru nær miðri síðustu öld undir forystu sagnfræðinganna Rudolfs Keysers og Peters Andreasar Munchs. Þeir trúðu því staðfastlega, að bæði konungasögur og íslendinga sögur styddust við trausta munnlega frásagnarhefð, munnlega geymd sagnanna, sem hefði mótast að fullu löngu áður en þær voru ritaðar. „Nedskriveren brugte í Regelen blot Pennen, Tanker og Ord tilhorte Traditionen,“ segir Keyser. Og hin munnlega geymd, sem konungasögurnar studdust við, hafði fengið fast svipmót í Noregi, að því er hann segir. Með þessum hætti rökstyður hann heimaalningskenningu sína um, að konungasögurnar séu norskar bókmenntir. En hann komst ekki hjá því að viðurkenna, að íslendingar hefðu ekki aðeins skrifað upp konungasögurn- ar, eins og þær höfðu varðveist í munnlegri geymd sinni, heldur hefðu íslenskir sagnaritarar einnig að nokkru unnið úr efni sínu, ritstýrt verkinu. Þarna vaknar þá sú spurning, hvort ekki verði að gera ráð fyrir höfundum að konungasögun- um. Keyser velti þessu fyrir sér, hvað Snorra varðaði. í bókmenntasögu sinni, sem rituð er um 1850, lýsir hann Snorra sem „lærd Gransker“, „flittig Samler“ og „smagfuld Sammensætter“. En Keyser getur ekki viðurkennt, að Snorri sé raunverulegur höfundur sagnanna. Engu að síður segir hann, að sérstök „For- fattereiendommelighed" komi í Ijós í Heimskringlu „langt mere end i nogen anden nu bekjendt Sagasamling. Man sporer [. . .] i det Hele en overlegen histo- risk Aand, der har gjort sig til Herre over sit Stof.“ P. A. Munch, sem smám saman aflaði sér dýpri þekkingar og skilnings á sögunum en Keyser, komst að þeirri niðurstöðu um 1850 (í Det norske Folks Historie III), að Snorri „i egentligste Forstand er det ham tillagte historiske Verks Forfatter". Hann bendir á skarpa gagnrýni Snorra á heimildum sínum og endurmat hans á þeim. „Endog de Fejl, der findes í hans Verk, vidne om Selvstændigheden af hans Forfatterskab," segir Munch einnig, og hann dregur í heild upp þá mynd af rithöfundinum Snorra Sturlusyni, sem í megindráttum
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.