Andvari - 01.01.1985, Side 45

ANDVARI
SIGURÐUR ÞÓRARINSSON
43
svæði og gera að fólkvöngum. Þá var framkvæmdaaðilum gert skylt að
leita umsagnar þeirra ef fyrirhugað var rask sem ætla mátti að ylli nátt-
úruspjöllum. Mörg önnur nýmæli voru í lögunum, sem of langt yrði
upp að telja. Sigurður Þórarinsson tók sæti í ráðinu þegar í upphafi
sem einn af deildarstjórum Náttúrugripasafnsins og kunnáttumaður
um náttúruverndarmál og átti sæti í því til dauðadags. Lét hann tals-
vert til sín taka, bæði innan ráðsins og utan, og fylgdi ákveðnum en
öfgalausum náttúruverndarsjónarmiðum. Meðal þeirra mála, sem
hann átti frumkvæði að, voru friðlýsing Skaftafells í Öræfum og
Jökulsárgljúfra, en á báðum stöðum er nú fólkvangur. En meðal minn-
isstæðra greina um þessi mál má nefna „Að lifa í sátt við landið sitt“
sem Sigurður flutti í Ferðafélagi íslands og birti í Árbók þess 1968 og í
43. tbl. Lesbókar Morgunblaðsins sama ár.
Náttúruverndarlögin frá 1956 voru síðan endurskoðuð verulega 15
árum síðar og núgildandi lög samþykkt á þingi 1971.
XVIII
Nú tók hvað við af öðru. Árið 1951 birtist ritgerð um Laxárgljúfur
og Laxárhraun í ljósi öskulagarannsókna og 1952 um aldur Hveríjalls
og myndun. Að beiðni Ahlmanns gerði Sigurður forkönnun á frost-
myndunum í íslenzkum jarðvegi sem birtist í Geografiska Annaler 1951
og varð upphaf að frekari rannsóknum hans á slíkum fyrirbærum, þar
sem aðferð öskulagafræðinnar var beitt. Áðurnefnd grein um Gríms-
vötn og Skeiðarárhlaup birtist 1953 og 1954 grein í Andvara um tímatal
í jarðsögunni, sent var gamalt og nýtt áhugamál Sigurðar. Þegar hann
hóf nám í Svíþjóð voru einungis til þrjár aðferðir til að aldursgreina
nútímamyndanir, talning hvarílaga, talning árhringa í trjám og frjó -
greining. Sjálfur bætti hann við gjóskulagatímatalinu, sem studdist við
sögulegar heimildir. Þegar Arnold og Libby sýndu fram á það 1949 að
nota mætti geislakol (geislavirka samsætu kolefnis, C-14) til slíkra
aldursgreininga, opnuðust nýir möguleikar. Fyrstu geislakolsgreining-
una á hérlendu sýni lét Jóhannes Áskelsson gera þegar árið 1950, á mó
undan Elliðaárhrauni í Reykjavík. Sigurður sendi skömmu síðar mó-
sýni undan Heklulaginu H.( til Yale—háskóla í Bandaríkjunum, en sú
aldursgreining misheppnaðist. Fram kemur í grein uin nákuðungslög-
in við Húnaflóa og sjávarstöðubreytingar á Norðurlandi (1955)'ih að
hann var búinn að fá greiningar á eldri Heklulögunum þremur, H:(, H,
°g H,.