Andvari - 01.01.1985, Blaðsíða 48
46
SIGURÐllR STEINÞÓRSSON
ANDVARI
Á sjöunda áratugnum urðu miklar breytingar í skipulagi rannsókna
á íslandi, og var upphaf þeirra breytinga ráðstefna sem Gylfi P. Gísla-
son menntamálaráðherra efndi til í ágúst 1961. Var þar mörkuð stefna
sem að mestu hefur verið fylgt síðan, og leiddi m. a. til laganna 1965
um náttúrurannsóknir og rannsóknir í þágu atvinnuveganna, og til
þess að kennsla var tekin upp við háskólann í náttúrufræði og öðrum
raunvísindum. Var sett reglugerð árið 1965 um BA-nám í raungrein-
um við verkfræðideild og miðaðist námið að rniklu leyti við menntun
kennara fyrir gagnfræðaskólastigið. Kennsla í eðlisfræði og stærðfræði
hófst haustið 1966. Jafnframt færðust rannsóknir í raunvísindum í
vöxt. Raunvísindastofnun háskólans tók til starfa árið 1966, með rann-
sóknastofum í stærðfræði, eðlisfræði, efnafræði og jarðeðlisfræði. Með
stofnun prófessorsembættis í jarðfræði árið 1968 voru rannsóknir í
jarðfræði og jarðeðlisfræði sameinaðar í einni stofu á Raunvísinda-
stofnun, rannsóknastofu í jarðvísindum, og fluttust þrír jarðfræðingar
frá Rannsóknastofnun iðnaðarins til hinnar nýju stofu 1969, þeir Guð-
mundur E. Sigvaldason, Sigurður Steinþórsson og Þorleifur Einars-
son.17 Var Sigurður Þórarinsson stofustjóri, og sátu jarðfræðingarnir
fjórir í húsi Atvinnudeildar háskólans, sem fljótlega var skírt upp og
nefnt Jarðfræðahús háskólans, en jarðeðlisfræðingar í húsi Raunvís-
indastofnunar á Dunhaga 3. Var Sigurður nú kominn aftur í það hús,
sem hann hafði setzt í þegar hann kom heim frá Svíþjóð 1945, og þeg-
ar Rannsóknaráð ríkisins flutti úr húsinu settist Sigurður í herbergið
í NA-horni neðstu hæðar sem hann hafði setið í á sínum tíma ásamt
Steinþóri Sigurðssyni.
Vísir menn hafa sagt að „stofnun séu þeir sem drekka kaffi saman“,
enda urðu húsnæðismál jarðvísindastofu til þess, ásamt öðru, að hún
var klofm aftur nokkrum árum síðar og jarðeðlisfræðin sameinuð
eðlisfræði. Stýrði Sigurður síðan jarðfræðistofu Raunvísindastofunar
þar til hann lét af prófessorsembætti fyrir aldurs sakir. Stjórnunarstörf
létu Sigurði annars ekki sérlega vel, - hókhald og þvarg um smáatriði
áttu ekki vel við hann — en sem forstöðumaður stofnunar með rann-
sóknafrelsi starfsmanna var hann farsæll. Jafnframt þótti honum sjálf-
um akkur í því að sitja stjórnarfundi Raunvísindastofunar og geta
þannig fylgzt ineð því sem var að gerast á öðrum sviðum hennar.
Sigurður var 56 ára þegar hann gerðist prófessor við Háskóla
íslands. Taldi hann sjálfur, að hann hefði verið í rosknasta lagi til að
byggja upp slíka kennslu, en í viðtalinu við TMM 1969 sagðist liann því
aðeins hafa gefið kost á sér til kennslunnar „að það virtist í hili eina
leiðin til þess að skipaður yrði prófessor í þessum greinum og þess þá