Andvari - 01.01.1985, Page 104

102
HÖSKULDUR PRÁINSSON
ANDVARI
sögu í móðurmálskennslu, en þar er einn mikilvægast þátturinn líka sá að
veita mönnum þjálfun í málbeitingu af'ýmsu tagi. Ég held að vísu að menn
hafi oft tengt málfræðikennslu á óheppilegan eða rangan hátt við málþjálf-
un og of lítil áhersla hafí verið lögð á aðrar hliðar málfræðinnar, þ. e. þær
sem varða skilning á eðli mannlegs máls, en ég ætla ekki að ræða þá hluti
hér. Mig langar í staðinn að sýna dæmi um það hvernig rannsóknir mál-
fræðinga geta nýst þeim sem vilja efla móðurmálskennslu í skólum.
3. Málvöndun og franiburðarkennsla
Eitt af því sem mesta athygli vakti í áðurnefndum umræðum um fram-
burðarmál veturinn 1983-84 var skennntilegur samtalsbútur sem Sverrir
Páll Erlendsson, menntaskólakennari á Akureyri, samdi og birti í grein í
Morgunblaðinu, svona til að sýna dæmi um það hvað hann ætti við með
óskýrmæli. Hann notaði þá aðferð að reyna að líkja eftir þeim framburði
sem hann hafði í huga með því að laga stafsetninguna á samtalinu eftir
honum. Pessi samtalsbútur er nú endurprentaður hér með smávægilegum
leiðréttingum að ábendingu Sverris Páls:
Hæ.
Hæ.
Kvaseiru?
Gottbra.
Kvattlara faráttir?
Kvasseiru?
Kva attlara fará ettir?
Kvarta seia mar?
Kva atlaru a fara, seiég.
É skiligi hvaðúrt a reiua seia.
Djösis ass nertu. Ertigi meiru?
Láttigi sona. Reindu bara tala harra. É heirigi almila íðér.
É gedigi tala harra. Herðannas. Attlariggjað koma uppidir mokkur?
É veidigi. Já vísta fara til lakknirs.
Akkuru? Er eikk vaðér?
Érme verkí maganum.
íllt íonum?
Obb oss la.
Ve sen. Á éa koma meðér?
Nei, é reddus alveg. E bara kemstigi uppidir mukkur meðan ér hjáð-
ussum lakknir.
Ciedurigi komiðá bará ettir?
Jú, ábiggilega.
Ókei. Vertu ðáigi leingi.