Andvari - 01.01.1985, Síða 147

JÓN THOR HARALDSSON:
Ólafur Friðriksson
— eins og ég man hann
Það var 30. marz 1949, sem ég sá Ólaf Friðriksson fyrst. Hann reikaði um
mannfjöldann, reifst og skammaðist og var ósköp æstur. Mér leizt satt að
segja ekkert á manninn, var enda ekki alveg á sama máli og hann um þá at-
burði, sent þá voru að gerast.
Eftir að ég kom í fjórða bekk Menntaskólans, kynntist ég svo ÓJafi. Það
var á Hressingarskálanum, ég var utanbæjarmaður og kom þar oft á
kvöldin. Ólafur liafði þar um sig nánast hirð manna, sem var einkar athygl-
isverð; henni bregður fyrir og er býsna vel lýst í „Gangvirki" Ólafs Jóhanns
Sigurðssonar. Ég, menntaskólastrákurinn, hef sjálfsagt verið upp með mér
af því að fá inngöngu í þetta sálufélag, eða hvað menn vilja kalla það. Þá
þegar urðu mér ljósir mannkostir Ólafs. Einn „hirðmannanna“, merkur út-
varpsfyrirlesari, var um þessar mundir að bilast á taugum. Það kom þannig
fram, að hann þrástagaðist á sjálfum sér og gat langtímum saman staðið
fyrir framan klósettspegilinn á Skálanum og spekúlerað í manninum, sem
við blasti. „Hvað fínnst þér um mig, hvað telur þú um mig, hvað álítur þú
um mig?“ spurði hann „blaðamanninn" sem svo er nefndur í „Gangvirk-
inu“. „Ekkert, vinur minn, ekkert,“ svaraði hinn að bragði. „Blaðamaður-
inn“ var býsna meinfýsinn, enda lýsir Ólafur Jóhann honum svo, að
„hvernig sem á því kunni að standa, þá læddist að mér sá grunur, að hann
væri í ómerkilegum nærfötum."
Þá voru viðbrögð Ólafs öll manneskjulegri og hlýlegri, þegar ég heyrði
þennan væntanlega taugasjúkling leita hjá honum álits á andlegum og lík-
amlegum framtíðarhorfum sínum: „Ég held, að þú drepist! En ekki fyrr en
eftir íjörutíu ár.“
Við Ólafur vorum hreint ekki sammála í pólitíkinni. „Þú ert bara alls ekki
*iógu fræðilega menntaður, Ólafur,“ sagði ég í hroka æskunnar, nýlega
kominn í gegnum „Kommúnistaávarpið", og ég veit ekki, hvert Ólafur ætl-
aði að komast í hneykslun sinni, sem eðlilegt var. Eitthvað kann nú að hafa
verið hæft í þessu hjá mér. Að minnsta kosti kemst Hensi (Hendrik Ottós-
son) svo að orði um Ólaf, að hann hafí að sínu viti „aldrei lesið neitt eptir