Andvari - 01.01.1902, Blaðsíða 124
118
varpið yrfti að lftgum. Þegar ]>cir sáu, að sú eiginlega
Rum])-valtýska var algerlega kveðin niSur viS kosning-
arnar 1900, þá hættu líka sumir af þessum þingmöhn-
um alveg aS hugsa urn þetta fyrirkomulag.
En upp af þessunr stjórnarskrárfundi og tilraun
þeirra frnrnr nmnnanna spratt frumvarpið, senr nmrðist
r gegn á þingi í surnar. Eitt atriði í ]>ví (hreytingin á
28. gr. stjórnarskrárinnar) er sérstakléga kennl viS
Rangá, því þar var þaS fvrst boriS upp. AS rýnrka
kosningarrjettinn, eins og frumvarpiS fer fram á, höfSu
Islendingar lengi viljaS og eru ákvæði um þaS í öllutn
heimastjórnarfrumvörpunum, ÞjóSólfur hal'Si sérstak-
lega variS 01. gr. stjórnarskrárinnar af mesta kappi,
svo aS sleppt var aS breyta henni, og aSrir heiinastjórnar-
nrenn höfSu lagt mestan áhuga á aS breyta tölu þing-
manna, þannig aS einungis nrinni hluti þingnmnna í
efri dcild væri konungkjörirm, jafnframt þvr sem allir
heimastjórnarnrenn höfSu barizt á rnóti méginstefnu
Rump-valtýska frumvarpsins. En á móti öllum þéssum
góSu réttarbótum barSist V. GuSnr. af miklu kappi
bæSi á alþin'gi 1897 og 1899 og endrarnær, en þó voru
þær teknar í frumvarpið 1901. því svo lröfSu hinir finnn
menn viljað, senr rnega heita hirrir réttu frunrkvöðlar
miSlunarfrumvarpsinsfrá í sunrar. Þeir sáu að þettavar
hið minnsta, sem þjóðin nrundi geta gengiS að und-
ir hægrimannastjórn, og kosningar staðfestu skoSrrn
þeirra fyllilega. En auk þessara rnikilvægu réttarbóta
innihélt frumvarpið frá í surnar aðalákvæðið frr Rump-
valtýska frunrvarpinu, unr það að öll yírrstjórn sér-
mála Islands skuli vera í Kmhöfn, og fyrir ]>ví er irrurr-
varp þétta Hafnarstefnufrumvarp, að þvr er aðalatriðið
snértir. Þetta; er eilaust Y. G. einurn að þakka, en þó
er eigi rétt aS blanda þessu frumvarpi saman við Rump-
valtýskuna, ]>ótl V. G. geri það og kalli það einnig