Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Page 23

IÐUNN
Rúm og tími.
121
stað í ómælanda reginhafi eða þá sem ótölulegur eyja-
grúi víðsvegar um hið ómælanda reginhaf.
Spakir menn og sjáendur liðinna kynslóða, svo sem
Demókrít, Drúnó og Kant, hafa af snilli anda síns
skynjað þetta í bjartara ljósi en aðrir menn: Sköpunar-
verkinu telja þeir engin takmörk sett. Tölu sólna og
himinhnatta ætla þeir hærri öllum tölum og rúmið sjálft
og sköpunarmagnið takmarkalaust í allar áttir. Þessa
skoðun aðhyllast einnig margir menn á vorum dögum,
og virðist hún samrýmast skynsemi manna einna bezt.
En rannsókn manna á aðdráttaraflinu, og athugun manna
á ljósi því, er himinhnettirnir senda oss, styður þetta eigi
til fullnustu. Hallast því sumir lærðir menn að þeirri
skoðun: að heimskerfin skipi sér þéttast niður umhverfis
oss, en gisni æ meir er utar dregur, svo að síðustu taki
við niðadimt, endalaust eyðidjúp. Sköpunarverkið væri
þá — hversu stórt sem það annars er — hverfandi
lítið móts við auðnina utan við það.
Þessi skoðun er vafalaust rétt, að því er snertir Vetr-
arbrautina — heimsveldið mikla, sem vér búum í. Lýtur
alt að því, að hún sé þéttust um miðbik sitt, en gisni
því meir sem utar dregur og nær endimörkum sínum í
rúminu.
En þó að sólnasveipur Vetrarbrautar sé geysi mikill,
þá felst þó eigi sköpunarmagnið alt innan vébanda hans.
Ef vér gætum svipast um í rúminu, fyrir utan Vetrar-
brautina, þá myndi oss sýnast himinhvolfið — sem vænta
má — gerbreytt í flestu, en eigi þó með öllu ljóslaust.
Vér gætum hugsað oss Vetrarbrautina séða úr þeirri
fjarlægð, að hún sýndist að eins lííil gráleit móða með
óskýrum ummörkum, en engin stjarna yrði greind.
Geislaflóð það, er streymir frá þúsundum miljóna sólna,
dofnar svo mjög og hverfur í rúmið. En væri litið í