Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Blaðsíða 26

124
Rúm og tími.
IÐUNN
alt að einni lýsandi sól. Þetta er fjarri því, sem er.
Hvelfing himins er dimm. Ljósin í rúminu blika aðeins
á stöku stað, og víða um himin sést engu meira í full-
komnum sjónaukum en í litlum leikhúskíki. Hvað veldur
þessu? Gefur móðan í himingeimnum skygt á ljós úr
mikilli fjarlægð, eða gætir hennar að engu? Helzt er
svo að sjá, að hennar gæti eigi að neinu. Stjörnuveldi
sjást í sjónaukum úr 100 000 miljóna ljósára fjarlægð,
að ætla má. Hinsvegar getur örlítið misturský í gufu-
hvolfi jarðar vorrar byrgt fyrir sólu, sem má þó heita
rétt hjá oss, miðað við þessa óravegu. Ber þetta ótví-
rætt vitni um, að rúmið sé alueg gagnsætt og tært, svo
að ljósið geti borist veg allrar veraldar hindrunarlaust.
Sköpunarverkið er takmarkalaust. En þó að
ýmislegt styðji þá skoðun, að sköpunarmagnið — þrátt
fyrir geysimikla stærð — eigi sér einhver endimörk, þá
styður þó alteins margt skoðun þá — og þar á meðal
hugboð vort — að hvergi séu þó þau takmörk til,
heldur séum vér umkringdir takmarkalausu sköpunar-
verki í takmarkalausum himingeimi.
En þetta tvent er gersamlega hvað á móti öðru. \Jér
erum hér á yztu úfjöðrum mannlegrar reynslu. Þar er
villugjarnt. Þar stöndum vér ávalt andspænis furðu-
verkum.
Ef sköpunarverkið er takmörkum háð, þá getur alt
orðið eðlilegt um birtu himinhvolfsins inn á við. Vér
værum einhversstaðar langt inni í landi og sæjum næst-
um hvergi til hafs. Haf óskapnaðarins lægi þá svo langt
frá oss, að hvergi sæi strendur þess. Stjörnur sjást
nálega hvar sem litið er, en gisnar að vísu. En varan-
leik alheims vors, sé hann takmörkum bundinn, má þá
líkja við varanleik meginlands, er inörg stórfljót renna