Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 28

126
Rúm og tími.
IÐUNN
um við sljarnakerfið og horfið burt. Vart getur hugsast
að samheldni sköpunarverksins sé svo fullkomin, þar
sem alt er á ferð og flugi, að eigi gæti eitthvað týnst.
Einstöku hnettir eða hnattkerfi gætu ef til vill slitnað
úr böndum móðurhnatta sinna og horfið út í Ginnunga-
gapið úti fyrir og átt síðan aldrei afturkvæmt til stjörnu-
veldanna. Hyrfu þeir þá burt úr sköpunarverkinu og
íýndust alveg út í myrkrið.
Alt þetta stríðir gegn hugmyndum manna um varan-
leika efnisheimsins, því oss er tamast að líta svo á, að
tilveran glati engu til fulls, heldur reisi við á einum
stað jafnótt og hún rífur niður á öðrum stað.
Mistrið í rúminu. Þess var nýlega getið hér í rit-
inu, að próf. Shapley hefði með rannsóknum sínum á
ljósi frá breytistirnum í kúlulaga fjölstirnum, er sveima í
alt að 270000 milj. ljósára fjarlægð en teljast þó með
Vetrarbrautinni, komist að raun um, að ljósið bærist
alveg óbrotið um himingeiminn. Sfjörnur í hópum þess-
um virðast alt eins bláar og í nánd við oss. Þetta styrkir
mjög þá skoðun, að rúmið utan við gufuhvolf hnattanna
sé alveg tómt og Ijósvakinn tær. Að hinu leyti eru þó
víða um hvelfingu himinsins alveg dimmar eyður og
stjörnulausar. Stærstar og kunnastar eru svonefndar
Kolagrafir, sem eru alsvört þykni eða op á stjörnutjald-
inu. Vera má, að þar sjáist út í algera auðn, en eigi er
þó nauðsynlegt að álykta þar af, að sköpunarmagnið sé
takmörkuð stærð. Það er eigi sjálfsagt, að stjörnum eða
stjörnuveldum himingeimsins sé sáð jafnt út um alla al-
heimsvíddina, þó að oss sé tamast að hugsa svo. Hnett-
irnir skipast í kerfi, svo langt sem athugun mannanna
nær. Stærðfræðingar, sumir hverjir, telja jafnvel að ótal
leiðir geti hugsast til þess, að skipa niður heimskerfun-