Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 45

Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1928, Side 45
ÍÐUNN Alþýðan og bækurnar. Niðurl. ]akob ]óhannesson Smári telur að alt hið bezta, sem ritað hefir verið á íslenzku, sé ritað í alþýðustíl, frá- sagnarlist alþýðunnar tekin til fyrirmyndar. Andstæðan alþýðustílnum og honum miklu lakari á öllum öldum, telur hann hinn »Iærða stíl«. Ég hefi farið um flestar sveitir landsins og lagt eyr- un að daglegu máli. Blandast mér ekki hugur um, að bezt er talað, fornast og næst ritmáli, í þeim sveitum, er fjærst liggja höfuðstaðnum. Tala Skaftfellingar bezt allra Sunnlendinga, Strandamenn — einkum við Stein- grímsfjörð — fegurst allra Vestfirðinga og Þingeyingar fornast allra Norðlendinga. En langtum ljótast er málið og bókmáli fjærst í sveitunum kringum Reykjavík og Arnessýslu neðanverðri, og svo í Reykjavík sjálfri. Þetta tvent, um málið og »stílinn«, er sérstaklega ís- lenzkt og bendir á höfuðeinkenni og höfuðkosti íslenzkr- ar menningar. Erlendis mun það svo, að fáment þjóðar- brot heldur að mestu uppi menningunni, aðallega lærðir menn, sem safnast að höfuðborg landsins. Þeirra stíll, »lærði stíllinn«, verður ráðandi í bókmentunum, og þeir gera höfuðborgarmálið að bókmáli. En að höfuðborg hvers lands verður ætíð mest innstreymi erlendra áhrifa, einnig á sviði tungunnar, þar spillist málið fyrst og blandast á tungu fólksins. Þetta er ein ástæðan til að allar þjóðtungur hafa óhreinkast meir en íslenzkan. Við íslendingar höfum aldrei eignast neinn menningar- miðpunkt, hvorki neina stétt, er bæri þunga menningar okkar öðrum fremur, eða nokkurn stað, er hún rynni frá.

x

Iðunn : nýr flokkur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Iðunn : nýr flokkur
https://timarit.is/publication/442

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.