Sjómannadagsblaðið - 05.06.1988, Side 24

22
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
PÉTUR SIGURÐSSON,
FORMAÐUR SJÓMANNADAGSRÁÐS
SJÓMANNADAGURINN 50 ÁRA
s
fimmtíu ára afmæli Sjómannadagsins er mér
efst í huga þakklæti til þeirra mörgu sem ég
hefi átt samstarf við á langri vegferð minni
með þessum samtökum, en ég hefi nú verið formaður
þeirra í tuttugu og sex ár.
Það hafa ekki orðið miklar breytingar á stjórn ráðsins
á þessum árum enda þótt flestir sem þangað veljast séu
komnir yfir miðjan aldur og eigi langt og strangt sjó-
mannsstarf að baki. Ég hefi þó á þessu tímabili horft á
eftir fimm stjórnarmönnum, nánum samstarfsmönnum
og góðum vinum.
Eins og margir vita er æðsta vald Sjómannadagssam-
takanna í höndum fulltrúaráðs sem er þannig skipað, að
hvert félag sjómanna á svæðinu Reykjavík - Hafnar-
fjörður, skipar fulltrúa í ráðið, minnst tvo, en fá tvo
aukafulltrúa fyrir hverja 500 fullgilda félagsmenn og eru
nú flestir sex, frá einu félagi.
Fulltrúaráðið heldur að minnsta kosti þrjá fundi á ári,
tvo að vori og einn að hausti.
Þessir fulltrúar eru nú tuttugu og átta að tölu; hefur
aðildarfélögum fækkað nokkuð, fyrst og fremst vegna
breyttra starfshátta á flotanum, sameiningar félaga o.fl.
Aðalfundur í maí kýs stjórn, sem fer með stjórn ráðsins,
stofnana og fyrirtækja milli aðalfunda, og hún ræður
daglega stjórnendur þeirra.
Aðalfundarfulltrúar fá skýrslu í hendur ásamt prent-
uðum reikningum, sem að sjálfsögðu eru endurskoðaðir
af löggiltum endurskoðenda og einnig af hálfu ráðsins. í
skýrslunni er ítarlega skýrt frá framkvæmdum og gerð-
um stjórnar milli aðalfunda, rætt um hag fyrirtækja,
stöðu og framvindu fjármála, samskipti við opinbera
aðila og framgang hagsmuna og hugsjóna þessara sam-
taka.
Þegar 50 ár eru að baki er vissulega ástæða til að líta
um öxl, ekki síst vegna þess að mikið starf hefur verið
innt af hendi á mörgum sviðum. Vissulega hafa mörg
mistök verið gerð, en þó eru miklu fleiri dæmi um verk-
efni sem voru stórvel unnin og staðið að þeim af bjart-
sýni og stórhug. Ber þar hæst bygging Hrafnistu-heimil-
anna og rekstur þeirra.
*
Sú hefur verið venja að rekja á stórafmælum Sjómanna-
dagsins ágrip af sögu samtakanna.
Það er alkunna að hugmyndin, undirbúningur og
stofnun samtakanna, var að kalla má verk eins manns,
Henrys A. Hálfdanssonar.
Þann 19. nóvember 1936 sendi Henry út bréf til sjó-
mannafélaganna í Reykjavík og Hafnarfirði og fékk já-
Pétur Sigurðsson.
kvæð svör við hugmynd sinni um stofnun sérstaks dags,
sameiningartákni allra sjómannastéttarinnar í landinu.
Það var erfitt að ná saman fulltrúum félaganna — og
dróst á langinn hin raunverulega stofnun samtakanna,
og sjálfur var hvatamaðurinn sjómaður. Það leið rétt ár,
þar til skriður fór að komast á stofnun samtakanna.
Á fundi þann 25. nóvember 1937 var samþykkt af
fulltrúum Sjómannafélaganna í Reykjavík og Hafnar-
firði að stofna samtök um sameiginlegan „Sjómanna-
dag“.
Eftir áramótin 1938,27. febrúar, komu fulltrúar félag-
anna saman á þann fund, sem við miðum jafnan afmælið
við; þá var kosin stjórn Fulltrúaráðsins og samþykkt lög
og reglur þess. Fyrsti Sjómannadagurinn var síðan hald-
inn á 2. hvítasunnudag þann 6. júní 1938.
Fyrsta verk samtakanna, sein sjá má enn stað, var