Sjómannadagsblaðið - 05.06.1988, Side 128

126
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
undirstaða lífsins í landinu, undirstaða þess efniviðar,
sem hinn íslenzki listamaður er orðinn til úr.
Þess má til gamans geta, að nokkrir af þekktustu
listamönnum heims hafa verið sjómenn eins og t.d. Paul
Gauguin, en hann var foringi í franska flotanum um
skeið, og það er hefð, að árlega er á vegum flotans
haldin listsýning, sem ber nafnið Salon de la Marine
francaise. Einn þekktasti myndhöggvari Breta í samtíð-
inni, Anthony Caro, er fyrrverandi skipherra í flota
hennar hátignar, og hinn frægi vatnslitamálari Amer-
íkumanna, Winslow Homer, var af sjómönnum kominn
og bróðir hans skipstjóri á skonnortu frá hinum fræga
fiskimanna bæ Gloucester. Homer málaði mikið af
myndum frá fiskimiðunum við New Foundland, og seg-
ir það sína sögu.
Svo eru það kynlegu kvistirnir í röðum listamanna.
Eg læt hér flakka stutta skemmtilega frásögn af einum,
sem var svolítið í sérflokki og kom sér upp furðulegri
verðmyndunaraðferð í sambandi við verk sín. Hann
ferðaðist í verstöðvar hér og þar um landið, nrálaði
myndir af skipum og bátum og merkti hvert skip, hvern
bát einkennisstöfum sínum. Það fór því ekki milli mála,
hverjar fyrirmyndirnar voru. Síðan seldi hann aðstand-
endum þeirra myndir sínar og ntiðaði verð við smálest-
astærð skipsins. Því meiri sem fyrirmyndin var að
tonnatali, þeim mun fleiri urðu krónurnar sem lista-
maðurinn setti upp fyrir verk sitt. Eg sel þessa sögu ekki
dýrara en ég keypti, en það veit ég með vissu, að lista-
menn fá furðulegar hugmyndir á stundum. Sé þessi saga
sönn, er hér óneitanlega handhæg aðferð til verðlagn-
ingar á skipamyndum — sanngjörn og frumleg, mætti
bæta við.
Nú síðustu árin hefur komið fram hópur ungra lista-
ntanna, sem virðist byggja verk sín á nokkuð öðrum
forsendum en hér er fjallað um. Þar hefur maðurinn að
mörgu leyti verið í fyrirrúmi. Þannig hefur þróunin
orðið í tímans rás, og er ekkert við því að segja. En ég
ætla að leyfa mér að álíta, að þegar fram líða stundir,
megi enn finna þá þætti, sem hér hafa verið til umræðu, í
verkum þeirra listamanna, sem hlut eiga að máli. Það er
nefnilega ógerningur að komast burt frá ríkustu eðlis-
þáttum sínum, og enginn fær mig til að trúa, að hafið og
allur sá auður, sem þar er að finna, sé ekki einn sterkasti
áhrifavaldurinn í íslenzkri listsköpun. Eg man ekki bet-
ur en að Jóhannes Kjarval hafi í eina tíð verið spurður,
hvað hefði komið honum til að mála og meistarinn
svaraði: SKIP.
ÞARSEM ÞIÐ
ERUÐ AD STORFUM
-ERUM VIÐLÍKA
BUNAÐARBANKINN
TRAUSTUR BANKI