Sjómannadagsblaðið - 05.06.1988, Blaðsíða 108

106
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
SJÓMANNAKYÆÐI JÓNASAR ÁRNASONAR
Jónas tekur lagið með sönghópnum þrjú á palli (Helgi Einarsson, Edda Þórarinsdóttir
og Troels Bendtsen; seinna kom Halldór Kristinsson í stað Helga).
Reynir þú að rægja hann
Ragnar gamla pokamann
í mitt kalda eyra,
skal ég sjálfur sýna þér,
hvað sjómanns hnefi krepptur er
og máski dálítið meira.
Svo segir í frægu kvæði Jónas-
ar Árnasonar um Ragnar
pokamann sem birt var hér í
Sjómannadagsblaðinu 1960 við lýs-
ingar Kjartans Guðjónssonar. Þetta
kvæði hefur raunar hvergi annars
staðar birst á prenti — fyrr en nú að
Jónas tekur það upp í nýja bók eftir
sig sem hann kallar Meira tilsöngs og
kemur út um þessar mundir.
Fyrir tveimur árum gaf forlagið
Imbusteinn út bókina Til söngs eftir
Jónas. Þar er að finna obbann af
þeim kvæðum sem Jónas hefur ort
við þjóðlög frá ýmsum löndum, aðal-
lega írsk, og Þrjú á palli sungu inn í
hjörtu þjóðarinnar á sínum tíma.
Þetta er glæsiútgáfa; prýdd fjölda
teikninga eftir nokkra kunnustu
listamenn þjóðarinnar; Atla Má,
Eirík Smith, Hring Jóhannesson, Jó-
hannes Jóhannesson, Kjartan Guð-
jónsson, Steinþór Sigurðsson,
Tryggva Ólafsson og Valtý Péturs-
son.
Eins og titill bókarinnar gefur til
kynna eru kvæðin ort til söngs — og í
seinni hluta bókarinnar eru prentað-
ar nótur við öll lögin. „Söngtextar
eru til söngs,“ áréttar útgefandi í
inngangsorðum bókarinnar: „Það er
stundum út í hött að stuðla þá eftir
sömu reglum og kveðskap sem er
gerður handa fólki að una sér við
lestur. Áherslur í þjóðlagi geta bein-
línis krafist þess að sá sem yrkir við
það stuðli „vitlaust“ samkvæmt rit-
úalinu. Þetta eru menn vinsamlega
beðnir að hafa í huga varðandi sumt í
þessu safni.“
Og um þessar mundir kemur sum-
sé á bókamarkað Meira til söngs. Sú
bók er með líku sniði og hin fyrri,
nema litskreytt að hluta og í henni
hefur Jónas fengið í lið með sér sex
listakonur: Guðrúnu Svövu Svavars-
dóttur, Katrínu Briem, Ragnheiði
Gestsdóttur, Ragnheiði Jónsdóttur,
Sigrúnu Eldjárn og Svölu Sigurleifs-
dóttur.
Drjúgur hluti hinnar nýju bókar er
kveðskapur Jónasar við lög Jóns
Múla úr hinum vinsælu leikritum
þeirra bræðra; og svo eru ljóð við
margar perlur dægurlagatónlistar-
innar frá stríðsárunnum seinni, enn-
fremur litmyndaskreytt barnaefni,
þ.á m. tvær þulur. Sem fyrr er þessi
kveðskapur fyrst og fremst ætlaður
til söngs og í síðari hluta bókarinnar
eru öll lögin á nótum.
Enn munu nokkur eintök fáaan-
leg af fyrri bókinni, Til söngs, á for-
lagi Imbusteins, og þar er líka sú
nýja, Meira til söngs, til sölu í síma
(93) 51129.
í skemmtilegri viðtalsbók þeirra
Rúnars Ármanns Arthurssonar
(1985) segir Jónas á einum stað — af
sinni alkunnu hógværð:
„Ef ég væri beðinnn að svara því
hvaða gagn ég teldi hafa orðið af
ritstörfum mínum um dagana, þá
væri það helst þetta: Að hafa skaffað
fólki töluverða tilgerðarlausa gleði í
söng, fjöldasöng sem börn jafnt sem
fullorðnir taka þátt í. Ég held að
svonalagað sé mannbætandi. Þetta
sé holl stemmning, öfugt við ýmsa
aðra stemmningu eins og til dæmis
þá óhugnanlegu sefjun sem verður á