Sjómannadagsblaðið - 05.06.1988, Qupperneq 100

98
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
HELGI LAXDAL
Á 50 ÁRA AFMÆLI SJÓMANNADAGSINS
s
dag höldum viö upp á 50 ára
afmæli Sjómannadagsins í
Reykjavík. Legar til dagsins
var stofnað fyrir 50 árum var aðeins
um það að ræða að þeir sjómenn sem
þá voru í landi og fjölskyldur þeirra,
komu saman á sunnudegi til
skemmtanahalds og einnig til þess
að láta fólkið í þessu landi vita að
þessi stétt manna væri til og á hennar
störfum byggðist afkoma annarra
landsmann'a.
Á þeim 50 árum sem síðan eru
liðin hefur markmiðið ekki breyst en
því til viðbótar hefur verið unnið
mikið og þarft starf í þágu aldraðra.
Starfsemi Sjómannadagsráðs á
þessu sviði hljóta allir að þekkja, þar
tala verkin skýrt sínu máli.
í Reykjavík og Hafnarfirði eru
rekin myndarleg heimili fyrir aldr-
aða sjómenn. Fyrsti hluti heimilisins
í Hafnarfirði var tekinn í notkun
fyrir um níu árum síðan, en byggingu
þess lauk fyrir fáum árum. Heimilið
er svo gott sem nýtt, búið öllu því
sem þarf til þess að gera öldruðum
síðustu árin sem ánægjulegust.
I tengslum við heimilið hafa verið
reistar smáíbúðir. Fyrirhugað er að
reisa fleiri smáíbúðir þar sem aldrað-
ir geta búið í sem líkustu umhverfi og
þeir gerðu áður og notið allrar þeirr-
ar þjónustu sem heimilið veitir bæði
á sviði heilsugæslu og annarrar fé-
lagslegrar þjónustu sem þar er veitt.
Þegar fyrst var haldið upp á Sjó-
mannadaginn hefur trúlega fæstum
komið til hugar þau stórvirki sem nú
eru orðin að veruleika.
Ég hef hér lítillega minnst á störf í
þágu aldraðra en á engan hátt gert
þeim nokkur skil aðeins drepið á það
helsta.
Ekki er hægt að fjalla um sjó-
mannadaginn í Reykjavík án þess að
geta þess að Sjómannadagsráð hefur
á öllum tímum beitt sér fyrir umbót-
um á sviði öryggismála sjómanna.
Yfirmenn skipa á Norðurlöndum
hafa með sér samtök og á þeirra veg-
um eru haldnir tveir fundir árlega.
Síðast þegar haldinn var fundur hér
á landi bauð Sjómannadagsráð full-
trúum til kynningar og kvöldverðar í
dvalarheimilinu í Hafnarfirði.
Áður en borðhald hófst var gest-
um fylgt um heimilið og þeim sagt
frá þeirri starfsemi sem þarna fer
fram. Að loknum kvöldverði tóku
menn tal saman. Það kom fljótt fram
í máli okkar ágætu gesta undrun á
því mikla starfi sem þarna fer fram
og hversu húsakostur og öll aðstaða
er til mikillar fyrirmyndar, eða nán-
ast eins og einn komst að orði: „Eins
og á besta hóteli.“ Það var ákaflega
erfitt að útskýra fyrir þeim að upp-
hafið af þessu öllu væri ákvörðun
sjómanna að gera einn sunnudag að
sérstökum degi stéttarinnar. Þeir
sögðu okkur einnig það að ekki væri
að finna á hinum Norðurlöndunum
hliðstæðu eða sér heimili fyrir aldr-
aða sjómenn sem væru jafn vel búin
og þessi. Á slíkum stundum er gam-
an að vera Islendingur en því miður
erum við á ýmsum sviðum eftirbátar
granna okkar og frænda, en á þessu
sviði erum við fremstir og getum og
eigum að vera stoltir af.
Eftir margra ára umfjöllun og bar-
áttu sjómannasamtakanna voru sett
lög á síðasta Alþingi að frumkvæði
Halldórs Ásgrímssonar sjávarút-
vegsráðherra, um að gera fyrsta
sunnudag íjúníár hvert aðlögboðn-
um frídegi sjómanna. Að vísu
tryggja lögin ekki öllum sjómönnum
dvöl í landi, það eru fyrst og fremst
fiskimenn sem njóta hennar. Hvað
farmennina varðar er erfiðara um
vik því farskipin sigla víða og eru
bundin fastri áætlun sem í flestum
tilvikum verður ekki breytt. Engu að
síður er hér um að ræða mikla réttar-
bót fyrir íslenska sjómannastétt, en
ef til vill er táknræni þátturinn
stærstur, sú viðurkenning, sem þjóð-
in veitir sjómönnum fyrir störf henn-
ar í þágu íslensks atvinnu- og at-
hafnalífs.
'T'
En þátt fyrir það að okkur hafi
gengið margt í haginn á undan-
gengnum árum, standa íslenskir sjó-
menn frammi fyrir ýmsum vanda-
málum sem finna þarf lausn á.
Eitt þeirra er sú þróun sem átt
hefur sér stað hjá siglingaþjóðum í
okkar nágrenni, að manna farskipin