Uppeldi og menntun - 01.09.2004, Page 131

GYÐA JÓHANNSDÓTTIR
Mynd 1
Fræðileg nálgun
Hagsmunahópanálgun
(Burrage, Siegrist og Jarausch)
Tímanálgun
(Rolf Torstendahl)
Kenningar í
menntunarfræði
Röksemdafærsla og gjörðir
Rikisvald
Menntamálaráðherra
Alþingismenn
Háskóli
Kennaraskóli íslands
Háskóli íslands
Hagsmunasamtök
verðandi starfsstéttar
Barnakennarar
Aðrir kennarar
Skjólstæðingar
Kennaranemar
Almenningur
Sögulegt samhengi
Mcnntakerfið
Þensla
Menntaumbætur
Eðlislæga víddin
Einkenni og hlutverk
fagstétta
Fúnksjónalistamir
Stjórnlistarvíddin
Nýwebersinnar
Utilokun
Yfirtökuaðferð
Mannauðskenning
Shultz
OECD-kennimiðið
Innstreymi-útstreymi
Barnhverf
hugmyndafræði
Hagsmunahópanálgun
Árið 1990 kynntu félagsfræðingarnir Burrage, Jarausch og Siegrist hugmyndir um
svokallaða hagsmunahópanálgun. Þeir leggja áherslu á að ýmsir hagsmunahópar hafi
áhrif á fagvæðingarferlið og að í raun sé illmögulegt að rannsaka ferlið án þess að
skilgreina hópana sem eiga hlut að því og hafa áhrif á niðurstöðu þess. Þeir leggja til
að fjórir hópar séu kannaðir; ríkisvaldið, háskólinn, hin verðandi fagstétt og skjól-
stæðingar. Þeir benda einnig á að með því að kanna þessa hópa og áhrif þeirra á fag-
væðingarferlið sé mögulegt að verða einhvers vísari um forgangsatriði þeirra. í þess-
ari rannsókn er einmitt reynt að kanna forgangsatriði hópanna.
Tímanólgun Torstendahls
Til þess að aðgerðabinda og kanna hagsmuni hópanna er hagsmunahópanálgunin
tengd við tímanálgun Torstendahls (1990) sem er sænskur sagnfræðingur og hefur
m.a. rannsakað fagmennsku og fagvæðingu verkfræðinga og tæknifræðinga. Tíma-
nálgun Torstendahls felur í sér tvær víddir; eðlislæga vídd og stjórnlistarvídd sem
byggjast báðar á sögulegu samhengi.
Eðlislæga víddin (e. essentialist approach) byggist á fyrri hugmyndum félagsfræð-
inga um einkenni fagstétta svo sem sértækri fræðilegri þekkingu og háskólamenntun
(1990, bls. 44-45). Torstendahl notar hugtakið eign (e. properties, assets) fagstéttarinn-
129