Iðunn : nýr flokkur - 01.06.1933, Side 19

oðunn Uppreistin gegn siðmenningunni. 193
sínum eigin syndum og axarsköftum. Hvors tveggja er
þeim varnað: að auðmýkja sig og að afplána'. 1 ægilegri
hræðslu við það, að þeir muni annað hvort væla eða
skríða, grípa þeir til þess að blása sig upp og æpa
gífuryrði. I óttaþrunginni viðleitni þess að svæfa hinn
nagandi orm með hávaða, brauki og bramli, verða þeir
brjálæðislega drembnir. En með því að þeir verða að
fela rök þessa athæfis, jafnvel fyrir sjálfum sér, verða
þeir að finna sér upp ástæður og hvatir, sem eru skyn-
samlegar, að minsta kosti til að sjá. Fyrir því verða
þeir að trúa, að þeir hafi verið svívirðilega leiknir,
einkum og sér í lagi með tilliti til óvenjulegra yfirburða
þeirra yfir meðbræður sína. Peir raunverulegu yfir-
burðir, sem þeir kunna að hafa, nægja þeim engan
veginn. Þeir verða að uppgötva handa sjálfum sér áður
óþektar dygðir. Samtímis verða þeir að uppgötva dular-
fulla og djöfullega uppsprettu allra meina sjálfra sín,
er á megi varpa allri sök og ábyrgð. Þeir þola ekki við-
komuna við hinn harða veruleikaheim, sem þeir lifa í.
Og þó er sá heimur, eins og tilverusvið hvers einstak-
lings, sambland dygða og lasta, styrks og vanmáttar,
vizku og fávizku, þar sem þeim eins og öðrum væri
hollast að taka með hugrekki og bjartsýnu áræði af-
leiðingum yfirsjóna sinna og synda. En í stað þess
flýja þeir inn í upploginn hugmyndaheim, þar sem
peir einir eru tiginbornir, dygðugir, fagrir og slyngir,
en samsæri illra og ógöfugra afla hefir lamað vilja
Þeirra og gert dygðir þeirra að hjómi. Inn í þennan
hugarheim, sem taugabilunin býr sér að griðastað, færa
þeir brot úr heimi raunveruleikans, sem gera það oft
frábærlega örðugt að opna augu þeirra fyrir blekking-
um þeim, sem þeir lifa í. Það er gerd þessa logna hug-
arheims, skipulag hans og siðalögmál, sem skælir svo
13
löimn XVU.