Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1982, Blaðsíða 86

84
Árbók Háskóla íslands
eiginleika himnubundinna hvata. Röskun á
eðlilegri byggingu frumuhimnu eða upp-
söfnun mikils magns óbundinna fitusýra í
hjartavöðva getur valdið tíðnitruflunum,
hjartatitringi eða hjartastoppi og skyndileg-
um hjartadauða. Kannað verður, hvort
marktækar breytingar verða á efnasam-
setningu og magni fosfólipida og annarra
fituefna í plasma og blóðfrumum hjá til-
raunadýrum og mönnum við mikið streitu-
álag. Jafnframt verður slík athugun gerð hjá
kransæðasjúklingum fyrir og eftir lyfja-
meðferð við kransæðastíflu.
Áhrif fæðufitu á virkní hvata og efna-
samsetningu fosfólipida í frumuhimnum
úr hjarta (Sigmundur Guðbjarnason, Edda
Benediktsdóttir)
Tilgangur þessa verkefnis var að kanna
áhrif fæðufitu (smjörs, jurtaolíu eða
þorskalýsis) á virkni Na+, K+-ATPasa og
fitusýrusamsetningu fosfólipida í frumu-
himnum, einangruðum úr rottuhjarta.
Rottur voru aldar á fóðri, sem í var bætt 10%
af smjöri eða olíum. Voru rotturnar aldar á
slíku fóðri frá tveggja mánaða aldri til sex
mánaða aldurs. Samanburður var einnig
gerður við rottur aldar á venjulegu, fitulitlu
fóðri. Virkni Na+, K+-ATPasa í frumu-
himnu (sarcolemma) minnkaði með aldri,
en áhrif fæðufitu á virkni hvatans voru
minni en vænst hafði verið. Fæðufitan hafði
marktæk áhrif á efnasamsetningu fosfólip-
ida í þessum himnum, og verða þau áhrif
könnuð nánar.
Lífefnavinnsla (Jón Bragi Bjarnason, Leif-
ur Franzson)
Tilgangur með þessum rannsóknum er að
athuga, með hvaða hætti hægt sé að vinna
verðmæt lífefni úr innyflum fiska, hvala og
sláturdýra. Hafa rannsóknirnar einkum
beinst að því að kanna vinnslu ensíma úr
innyflum þorsks og vinnslu heparíns úr
innyflum sláturdýra. Þá er einnig verið að
athuga vinnslu sætefna úr mysu og ein-
angrun albumíns úr blóðvökva. Þessar
rannsóknir miða að því að auka nýtingu ís-
lenskra hráefna með því að vinna verðmæt
lífefni úr úrgangsefnum.
Ensím úr fiskum (Jón Bragi Bjarnason,
Sigríður Ólafsdóttir, Sigurður Magnússon)
Unnið er að einangrun og hreinsun en-
síma úr fiskum og rannsóknum á þeim með
tilliti til myndunar og starfsemi (structure
and function). Ensímin eru borin saman við
hliðstæður sínar úr öðrum dýrum, einkum
spendýrum. Slíkar rannsóknir eru áhuga-
verðar frá vísindalegu sjónarmiði, auka
þekkingu á sviði lífefnafræði, sérstaklega
lághitastigs-lífefnafræði. Þær auka einnig
þekkingu á dýralífi í sjónum kringum Is-
land og þeim lífefnum, sem verið er að at-
huga með tilliti til lífefnavinnslu.
Síldarverkun (Jón Bragi Bjarnason, Sigríð-
ur Ólafsdóttir, Sigurður Magnússon)
Tilgangur þessara rannsókna er að auka
grunnþekkingu á þeim breytingum, sem
verða á síld við síldarverkun, með því að
rannsaka þau próteinsundrandi ensímkerfi,
sem ráða mestu þar um.
Amyloidosis í heila (Jón Bragi Bjarnason,
Bjarni Ásgeirsson, Kristín Ólafsdóttir)
Amyloidosis í heila er arfgengur sjúk-
dómur í nokkrum íslenskum fjölskyldum.
Talið er að amyloid setjist í æðaveggi í heila
þessa fólks, veiki hann og valdi blæðingum,
sem geta leitt til dauða. Tilgangur þessa
verkefnis er að einangra og hreinsa amyloid
próteinin og rannsaka efnafræðilega eigin-
leika þeirra. Þá standa jafnframt vonir til, að
hægt verði að mynda mótefni gegn þessum
próteinum og nota þau síðan til að kanna
forvera amyloid próteina í blóði hugsan-
legra sjúklinga.
Blæðingarensím (Jón Bragi Bjarnason)
Blæðingarensím úr C.atrox hafa verið
einangruð og greind að hluta. Nú er verið að