Búnaðarrit - 01.01.1917, Qupperneq 63
BÚNAÐARRIT
57
og enn standa margir í þessari trú. En þetta er mis-
skilningur. Mennirnir geta gert ákaflega mikið til þess
að hæna fuglinn að þeim stöðum, þar sem hann ekki
hefir orpið áður. Fyrir áhuga og elju góðra manna hefir
þetta tekist á ekki allfáum stöðum hér á landi. Ný vörp
hafa verið kveikt og vörp endurlífguð, sem útdauð voru.
Varplöndin geta því fjölgað stórum, ef meiri rækt er
lögð við nýverpi en hingað til.
En fyrsta skilyrðið fyrir fjölgun varplanda er algerð
friðun æðarfuglsins, ekki einungis frá löggjafarinnar hálfu,
heldur og í verki frá hálfu þjóðarinnar sjálfrar.
Með eðlilegri fjölgun æðarfuglsins er enginn vafi á því,
að mörg hinna gömlu varplanda verða innan skamms
of þröng, og mundi það ekki lítið flýta fyrir nýverpunum.
Stöku menn hafa kveikt vörp með því að byggja
hólma í stöðuvötnum (sbr. bls. 5 hér að framan). Þetta
er sjálfsagt dýrasta aðferðiD, en hefir tekist og getur
borgað sig. Aðrir hafa girt nes og tanga landmegin og
fengið fuglinn með því til að taka sér þar bólfest.u. Þá
hefir stöku maður girt á þrjá vegu frá sjó og komið
þannig á varpi. Þetta gerði Eyjólfur Guðmundsson. Það
sætir furðu, hve fuglinn hænist fljótt að öllum vörnum
fyrir ásókn óvina hans um varptímann, og hve vænt hon-
um þykir um hvern sigur, sem unninn er á óvinum hans1).
Þegar girðingar eru gerðar til varnar varplandi, ríður
á að þær séu gripheldar, og það sem mestu varðar, að
skæðasti óvinur æðarfuglsins, refurinn, komist ekki yfir
þær. Mér hefir verið sagt, að tæfa óttaðist mjög gadda-
vírsgirðingar og leitaði alls ekki á þær; sé svo, er það
ekki lítill kostur við þær girðingar, er um varpvarnir er
1) Þegar mikill flugvargur er í varpi, neyðast varpeigendur
stundum til að skjóta hann; slíkt ætti þó aldrei að gera nema
þegar vindur er, og jafnan skjóta varginn á fiugi. Þegar fuglinn
dettur við skotið, ber það oft við, að æðarfuglinn hópast utan
um hræið, og er sem honum þyki vænt um fall óvinarins, og
litið styggist hann við skotið, þegar varp er nokkuru veginn al-sezt.