Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 76

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Side 76
(Palmberg, 2000; Sherwood, 1999). Mai Palmberg (2000) hefur bent á í rannsókn sinni á ímyndum Afríku í sænskum skólabókum að þar megi finna sambland af gömlum og nýjum fordómum. Eldri fordómar séu til dæmis þeir að álfan eigi ekki sögu fyrir komu Evrópubúa en dæmi um nýja fordóma er þegar þróunarhjálp Vesturlandabúa er dregin upp sem bjargvættur fólks í Afríku. Luis Ajagán-Lester (1999) sem einnig hefur fjallað um Afríku í sænskum skólabókum, bendir jafnframt á að iðulega er saga Afríku látin hefjast við nýlendutímann og myndir bókanna tengja dökkan litarhátt við vanþróun og eymd. AÐALNÁMSKRÁ GRUNNSKÓLA Í Aðalnámskrá grunnskólanna eru sett fram sameiginleg markmið náms fyrir alla grunnskóla landsins. Hún er gefin út af menntamálaráðuneytinu og útfærir nánar ákvæði laga um nám og setur meginstefnu hvað varðar skólamál. Í kynningarriti sem fylgdi aðalnámskránni árið 1999 og nú er í gildi, lagði menntamálaráðherra áherslu á að henni yrði fylgt eftir með útgáfu námsefnis og auknum fjárframlögum til endur- menntunar og grunnmenntunar kennara (sjá umfjöllun Börkur Vígþórsson, 2003). Eyrún María Rúnarsdóttir og Sigrún Aðalbjarnardóttir (1996) benda á náið samband aðalnámskrár og námsefnis með orðunum að námsefnisgerð sé í raun hluti af námskrá m.a. vegna þess að hún þjónar markmiðum hennar og hrindir henni í fram- kvæmd. Í aðalnámskrá grunnskólanna frá 1999, kemur skýrt fram að kennari geti sjálfur valið námsgögn auk þess sem áhersla er lögð á margvíslega miðla, svo sem myndefni, hljóðefni og efni af netinu. Í henni segir ennfremur: „Kennarar bera fag- lega ábyrgð á að velja heppilegustu og árangursríkustu leiðirnar til að ná markmið- um aðalnámskrár og skólanámskrár“ (Menntamálaráðuneytið, 1999a, bls. 31). Einnig kemur fram í nánari útlistun á námsgögnum: „Sem dæmi um námsgögn má nefna prentað efni, s.s. námsbækur, handbækur og leiðbeiningarrit af ýmsu tagi, myndefni ýmiss konar, s.s. ljósmyndir, kvikmyndir, myndbönd, veggspjöld, hljóðefni eins og hljómbönd og hljómdiska, tölvuforrit, efni á netinu, margmiðlunarefni, efni til verk- legrar kennslu o.fl.“ (Menntamálaráðuneytið, 1999a, bls. 33). Þrátt fyrir áherslu aðalnámskrár á margvísleg námsgögn virðast námsbækur vera einn mikilvægasti hluti grunnskólakennslu, eins og sjá má á áherslu menntamálaráð- herra á útgáfu námsefnis sem leið til að fylgja markmiðum aðalnámskrár. Í rannsókn Ingvars Sigurgeirssonar (1994) á notkun námsefnis meðal 10–12 ára grunnskólabarna komst hann að þeirri niðurstöðu að 60,9% kennslutímans er námsefni í notkun, en þetta hlutfall er þó nokkuð mismunandi eftir skólum og námsgreinum. Í rannsókn Braga Guðmundssonar og Gunnars Karlssonar (1999) á söguvitund íslenskra ung- menna kemur einnig fram að í sögukennslu grunnskólabarna er námsbókin þunga- miðja þess sem gerist í kennslustundum. Einnig bendir Börkur Vígþórsson (2003) á í umfjöllun sinni um Aðalnámskrá grunnskóla frá 1999 að útgáfa námsefnis fyrir grunnskóla á Íslandi sé næstum öll í höndum Námgagnastofnunar sem þýðir að hér er um öflugt tæki til miðstýringar að ræða. Þó má undirstrika eins og ég minntist á hér fyrr, að nemendur eru ekki óvirk móttökutæki og kennarinn sjálfur túlkar að sjálfsögðu texta bókanna eftir eigin hugmyndum. M E N N T A Ð A R O G V I L L T A R Þ J Ó Ð I R : 76
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.