Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Blaðsíða 76

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Blaðsíða 76
(Palmberg, 2000; Sherwood, 1999). Mai Palmberg (2000) hefur bent á í rannsókn sinni á ímyndum Afríku í sænskum skólabókum að þar megi finna sambland af gömlum og nýjum fordómum. Eldri fordómar séu til dæmis þeir að álfan eigi ekki sögu fyrir komu Evrópubúa en dæmi um nýja fordóma er þegar þróunarhjálp Vesturlandabúa er dregin upp sem bjargvættur fólks í Afríku. Luis Ajagán-Lester (1999) sem einnig hefur fjallað um Afríku í sænskum skólabókum, bendir jafnframt á að iðulega er saga Afríku látin hefjast við nýlendutímann og myndir bókanna tengja dökkan litarhátt við vanþróun og eymd. AÐALNÁMSKRÁ GRUNNSKÓLA Í Aðalnámskrá grunnskólanna eru sett fram sameiginleg markmið náms fyrir alla grunnskóla landsins. Hún er gefin út af menntamálaráðuneytinu og útfærir nánar ákvæði laga um nám og setur meginstefnu hvað varðar skólamál. Í kynningarriti sem fylgdi aðalnámskránni árið 1999 og nú er í gildi, lagði menntamálaráðherra áherslu á að henni yrði fylgt eftir með útgáfu námsefnis og auknum fjárframlögum til endur- menntunar og grunnmenntunar kennara (sjá umfjöllun Börkur Vígþórsson, 2003). Eyrún María Rúnarsdóttir og Sigrún Aðalbjarnardóttir (1996) benda á náið samband aðalnámskrár og námsefnis með orðunum að námsefnisgerð sé í raun hluti af námskrá m.a. vegna þess að hún þjónar markmiðum hennar og hrindir henni í fram- kvæmd. Í aðalnámskrá grunnskólanna frá 1999, kemur skýrt fram að kennari geti sjálfur valið námsgögn auk þess sem áhersla er lögð á margvíslega miðla, svo sem myndefni, hljóðefni og efni af netinu. Í henni segir ennfremur: „Kennarar bera fag- lega ábyrgð á að velja heppilegustu og árangursríkustu leiðirnar til að ná markmið- um aðalnámskrár og skólanámskrár“ (Menntamálaráðuneytið, 1999a, bls. 31). Einnig kemur fram í nánari útlistun á námsgögnum: „Sem dæmi um námsgögn má nefna prentað efni, s.s. námsbækur, handbækur og leiðbeiningarrit af ýmsu tagi, myndefni ýmiss konar, s.s. ljósmyndir, kvikmyndir, myndbönd, veggspjöld, hljóðefni eins og hljómbönd og hljómdiska, tölvuforrit, efni á netinu, margmiðlunarefni, efni til verk- legrar kennslu o.fl.“ (Menntamálaráðuneytið, 1999a, bls. 33). Þrátt fyrir áherslu aðalnámskrár á margvísleg námsgögn virðast námsbækur vera einn mikilvægasti hluti grunnskólakennslu, eins og sjá má á áherslu menntamálaráð- herra á útgáfu námsefnis sem leið til að fylgja markmiðum aðalnámskrár. Í rannsókn Ingvars Sigurgeirssonar (1994) á notkun námsefnis meðal 10–12 ára grunnskólabarna komst hann að þeirri niðurstöðu að 60,9% kennslutímans er námsefni í notkun, en þetta hlutfall er þó nokkuð mismunandi eftir skólum og námsgreinum. Í rannsókn Braga Guðmundssonar og Gunnars Karlssonar (1999) á söguvitund íslenskra ung- menna kemur einnig fram að í sögukennslu grunnskólabarna er námsbókin þunga- miðja þess sem gerist í kennslustundum. Einnig bendir Börkur Vígþórsson (2003) á í umfjöllun sinni um Aðalnámskrá grunnskóla frá 1999 að útgáfa námsefnis fyrir grunnskóla á Íslandi sé næstum öll í höndum Námgagnastofnunar sem þýðir að hér er um öflugt tæki til miðstýringar að ræða. Þó má undirstrika eins og ég minntist á hér fyrr, að nemendur eru ekki óvirk móttökutæki og kennarinn sjálfur túlkar að sjálfsögðu texta bókanna eftir eigin hugmyndum. M E N N T A Ð A R O G V I L L T A R Þ J Ó Ð I R : 76
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.