Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 76

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 76
(Palmberg, 2000; Sherwood, 1999). Mai Palmberg (2000) hefur bent á í rannsókn sinni á ímyndum Afríku í sænskum skólabókum að þar megi finna sambland af gömlum og nýjum fordómum. Eldri fordómar séu til dæmis þeir að álfan eigi ekki sögu fyrir komu Evrópubúa en dæmi um nýja fordóma er þegar þróunarhjálp Vesturlandabúa er dregin upp sem bjargvættur fólks í Afríku. Luis Ajagán-Lester (1999) sem einnig hefur fjallað um Afríku í sænskum skólabókum, bendir jafnframt á að iðulega er saga Afríku látin hefjast við nýlendutímann og myndir bókanna tengja dökkan litarhátt við vanþróun og eymd. AÐALNÁMSKRÁ GRUNNSKÓLA Í Aðalnámskrá grunnskólanna eru sett fram sameiginleg markmið náms fyrir alla grunnskóla landsins. Hún er gefin út af menntamálaráðuneytinu og útfærir nánar ákvæði laga um nám og setur meginstefnu hvað varðar skólamál. Í kynningarriti sem fylgdi aðalnámskránni árið 1999 og nú er í gildi, lagði menntamálaráðherra áherslu á að henni yrði fylgt eftir með útgáfu námsefnis og auknum fjárframlögum til endur- menntunar og grunnmenntunar kennara (sjá umfjöllun Börkur Vígþórsson, 2003). Eyrún María Rúnarsdóttir og Sigrún Aðalbjarnardóttir (1996) benda á náið samband aðalnámskrár og námsefnis með orðunum að námsefnisgerð sé í raun hluti af námskrá m.a. vegna þess að hún þjónar markmiðum hennar og hrindir henni í fram- kvæmd. Í aðalnámskrá grunnskólanna frá 1999, kemur skýrt fram að kennari geti sjálfur valið námsgögn auk þess sem áhersla er lögð á margvíslega miðla, svo sem myndefni, hljóðefni og efni af netinu. Í henni segir ennfremur: „Kennarar bera fag- lega ábyrgð á að velja heppilegustu og árangursríkustu leiðirnar til að ná markmið- um aðalnámskrár og skólanámskrár“ (Menntamálaráðuneytið, 1999a, bls. 31). Einnig kemur fram í nánari útlistun á námsgögnum: „Sem dæmi um námsgögn má nefna prentað efni, s.s. námsbækur, handbækur og leiðbeiningarrit af ýmsu tagi, myndefni ýmiss konar, s.s. ljósmyndir, kvikmyndir, myndbönd, veggspjöld, hljóðefni eins og hljómbönd og hljómdiska, tölvuforrit, efni á netinu, margmiðlunarefni, efni til verk- legrar kennslu o.fl.“ (Menntamálaráðuneytið, 1999a, bls. 33). Þrátt fyrir áherslu aðalnámskrár á margvísleg námsgögn virðast námsbækur vera einn mikilvægasti hluti grunnskólakennslu, eins og sjá má á áherslu menntamálaráð- herra á útgáfu námsefnis sem leið til að fylgja markmiðum aðalnámskrár. Í rannsókn Ingvars Sigurgeirssonar (1994) á notkun námsefnis meðal 10–12 ára grunnskólabarna komst hann að þeirri niðurstöðu að 60,9% kennslutímans er námsefni í notkun, en þetta hlutfall er þó nokkuð mismunandi eftir skólum og námsgreinum. Í rannsókn Braga Guðmundssonar og Gunnars Karlssonar (1999) á söguvitund íslenskra ung- menna kemur einnig fram að í sögukennslu grunnskólabarna er námsbókin þunga- miðja þess sem gerist í kennslustundum. Einnig bendir Börkur Vígþórsson (2003) á í umfjöllun sinni um Aðalnámskrá grunnskóla frá 1999 að útgáfa námsefnis fyrir grunnskóla á Íslandi sé næstum öll í höndum Námgagnastofnunar sem þýðir að hér er um öflugt tæki til miðstýringar að ræða. Þó má undirstrika eins og ég minntist á hér fyrr, að nemendur eru ekki óvirk móttökutæki og kennarinn sjálfur túlkar að sjálfsögðu texta bókanna eftir eigin hugmyndum. M E N N T A Ð A R O G V I L L T A R Þ J Ó Ð I R : 76
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.