Búfræðingurinn - 01.01.1947, Side 16

14
BÚFRÆÐINGURINN
geta þó oft vericf sæmilega ræktanlegir, því að innan um mölina og
sandinn getur veriS meira eða minna af smágervari jarðvegseindum,
mold og leir. SvæSi þessi verða venjulega þannig til, aS annaShvort
fýkur efsta jarSvegslagiS burtu, þangaS til aS orSiS er.svo mikiS á yfir-
borSinu af steinvölum og leir, aS fokiS stöSvast, eSa þá aS sandur fýk-
ur inn á landiS, eySir gróSri og breytir því í sandsvæSi, þar sem mold
eSa leir getur verið skammt undir yfirborðinu. Oft þyrfti eigi annað
en nægan raka til þess að græða þessi foksvæði, og friðun græðir þau
upp meS tíð og tíma. En sum þeirra má líka rækta með góðum árangri.
Ef melarnir eru ekki stórgrýltir og talsvert af mold og leir innan um
mölina, er auðvelt að plægja þá og græða, en áburðarfrekir eru þeir
og æskilegast að eiga völ á nægum lífrænum áburði. Svipað má segja
um sandjarðveginn, að ræktunarhæfni hans veltur á því, hvort sand-
lagið er svo þunnt, að jsað blandast mold og leir við vinnsluna, eða
hvort tök eru á jjví að flytja Jressi efni að og blanda þeim saman við
sandinn. Leir- og moldblandnir, smágrýttir melar og sandjarðvegur
eru mjög auðunnir, en hættir lil holklaka og ofþornunar.
HoltajarSvegurinn verður nokkurs konar milliliður melanna og vall-
lendisins. Hann er oft ákaflega jsurr og ófrjór, en annars vel rækt-
anlegur, ef hann er ekki mjög grýttur.
Höfuðeinkenni votlendisins eru ])au, að gróðurinn, sem venjulega
er samfelldur, er vegna of mikils vatns í jarðveginum að meira eða
minna leyti votlendisjurtir, starir, elfting, fífa eða sef. Og líka vegna of
mikillar vætu fúna jurtaleifarnar seint og illa, safnast fyrir og verða að
seigu lagi, torfi, sem tefur vinnsluna mjög mikið. Af ])essu leiðir, að
j>ær tegundir ræktunarlands, er teljast til votlendisins, jrurfa allar meiri
eða minni framræslu til ])ess að vera nothæfar til túnræktar.
Hálfdeigjur eru tiltölulega ]>urrastar af votlendinu. Þær geta að vísu
verið allblautar á sumum tímum árs, svo sem á vorin, fyrst eftir að
leysing er um garð gengin, og eins eftir langvarandi rigningar, en eru
annars sæmilega J)urrar um hásumarið, ef aðrennslisvatn vætir þær
ekki. Oft eru hálfdeigjurnar með nokkrum halla, smá])ýfðar og vaxnar
blendingsgróðri af heilgrösum og hálfgrösum, elflingu, seftegundum
og ýmsum blómjurtum. Um framræslu hálfdeigjanna getur oltið á
ýmsu. Vegna þess að þeim hallar venjulega niður frá fjallarótum er
grurinvatniS í þeim á hægri hreyfingu undan hallanum og kemur hér
og þar upp á yfirborðið í uppgönguaugum og dýjabeltum. MeS öfl-