Saga - 2001, Blaðsíða 181

Á ÖRLYGSSTÖÐUM
179
wn að háttum. Hann hafði þá speki umfram aðra menn er slægð
heitir og vélar til allra hluta." Samkvæmt þessu hefur Gissur dreg-
ið nokkurn dám af báðum þeim guðum í norrænni heiðni sem
töldust hamrammir.
Sú hugmynd sem fólgin er í þeirri ásökun að Gissur hafi unnað
Sturlu ófriðar kemur prýðilega heim við lýsingar á Óðni í hlut-
verki orrustugoðs: „Atta eg jöfrum, en aldrei sætta eg," kveður
hann í Hárbarðsljóðum. Og fræg eru ummæli í Málsháttakvæði:
//Gissur (= Óðinn) varð að rógi sannur, etja vildi jöfrum saman."
Rétt eins og Gissur þótti Óðinn ærið viðsjárverður og brigður. „111-
Ur er Óðinn að einkavin", stendur í Örvar-Odds sögu, enda brást
hann ýmsum vinum sínum þegar mest reið á, svo sem Framari við
Arhaug (Ketils saga hængs) og Hrólfi kraka í Skuldarbardaga.
//Gerðumk tryggur að trúa honum," kvað Egill Skalla-Grímsson
um Óðin. Naumast eru það ýkjur að vinátta væri með þeim Giss-
un og Snorra Sturlusyni um hríð, en þó olli Gissur dauða Snorra.
Óðni voru sumir hlutir vel gerðir. Málsnilld Gissurar minnir á
þær íþróttir Óðins sem Snorri eignar Óðni í Ynglinga sögu: „Önn-
Ur var sú að hann talaði svo snjallt og slétt að öllum þeim er á
heyrðu þótti það eina satt." í Flateyjarbók birtist Óðinn í gervi
gamals spekings sem var einkar fróður og svo vel máli farinn að
Olafi Tryggvasyni „þótti orðs vant er annað var talað." Orðið blíð-
>næltur um Gissur bendir til kurteisi, en þess skal einnig getið að
Þeh sem mæltu fagurt hugsuðu stundum flátt. Ekki síður en Giss-
Ur þótti Óðinn drjúgur til ráðagerða, rétt eins og sjá má af Hrólfs
s°gu kraka, Örvar-Odds sögu og öðrum fornritum. Vafalaust hef-
Ur Sturlu verið kunnugt um þá aðdróttun Þorbjargar í Reykholti
að Hvamm-Sturla afi hans hafi verið ófriðarseggur, valdið erjum
°g misklíð. „Hví skal eg eigi gera þig þeim líkastan er þú vilt lík-
astur vera?" spyr húsfreyjan í Reykholti, um leið og hún reynir að
gera Hvammsbónda eineygðan með snöggu hnífsbragði.
Fyrirmyndir
' síðara hluta ræðunnar fyrir Örlygsstaðabardaga kemur Gissur
uð „góðum dæmum" og hvetur þar með liðsmenn sína til dáða og
eitir þeim öllu góðu ef þeir standi sig vel. Jafnvel þótt ekki hefði
verið vitnað til Sverris, þá myndu glöggir lesendur hafa áttað sig