Saga - 2001, Blaðsíða 266

264
RITFREGNIR
blóðeitrun sem gat leitt sjúklinginn til dauða. Skilja má að þetta mein hafi
verið nokkuð algengt meðal síldarvinnslufólksins en tölur um það skort-
ir í ritið. Það hefði verið til mikilla bóta og það hefði gefið umfjöliuninni
meira vægi ef höfundur hefði tekið saman tölur um þennan leiða kvilla
því samkvæmt umfjöllun höfundar hefur þessi kvilli verið nokkuð al-
gengur. Gunnlaugur Claessen læknir hvatti til þess á stofnfundi Rauða
kross íslands að sendar yrðu hjúkrunarkonur í verstöðvar til að hlúa að
verkafólkinu. Varð það til þess að Rauði kross íslands sendi hjúkrunar-
konur í helstu verstöðvar á íslandi og sáu þær um heilsuvemd verka-
fólksins á staðnum. Læknar sáu um að skera í ígerðir á fingrum og hönd-
um og hjúkrunarkonumar skiptu reglulega um umbúðir. Ekki verður
dregið í efa að það hafi komið í veg fyrir að ófáir vertíðarmenn og -konur
hlytu örkuml og yrðu handlama fyrir lífstíð.
Annar hluti verksins fjallar um hjálparstörf og viðbúnað á ófriðartím-
um. Hemám Breta hinn 10. maí árið 1940 breytti hlutverki Rauða kross
íslands í einni svipan. Umsvif félagsins stórjukust á þessum tíma. Fyrir
utan að koma upp hjálparstöðvum í Reykjavík til að taka á móti slösuðu
fólki hóf Rauði krossinn að standa fyrir því að fólk hér á landi kænúst í
samband við ættingja sína víða erlendis. Eftir hemám Breta höfðu sam-
skipti íslendinga við íbúa stríðandi þjóða fallið niður þegar póstsambönd
stöðvuðust. Kaflinn um fyrsta sendifulltrúa Rauða kross íslands, Lúðvig
Guðmimdsson, skólastjóra Handíðaskólans og forstöðumann Upplýsmg3'
skrifstofu stúdenta, er athyglisverður. Lúðvig var sendur til meginlands
Evrópu árið 1945 til að leita að týndum löndum sínum og koma þeim til
aðstoðar.
Viðfangsefni þriðja hluta ritsins eru mörg og misáhugverð. Aðalum-
fjöllunarefnið er fjölgun deilda innan Rauða kross íslands en á stríðsárun-
um fór forysta félagsins að vinna markvisst að útbreiðslu Rauða kross-
ins um allt land. Leitað var til kvenna um að taka þátt í sjálfboðastarfi a
vegum félagins. Merkjasala, árgjöld félaga, áheit, gjafir til félagsins og
styrkir vom helstu tekur félagsins. Með tilkomu söfnunarkassa Rauða
kross íslands árið 1972 var brautin fyrir áframhaldandi starf félagsins
mdd. Tilkoma kassanna varð mjög umdeild jafnt innan félagsins sem
utan. Var þessari tekjuöflun félagsins líkt við fjárhættuspil. Ýmisleg önn-
ur málefni em tekin fyrir í þessum hluta ritsins og er vert að minnast a
kaflann um komu fyrstu flóttamannanna til íslands en Rauði kross Is
lands hafði veg og vanda af þeirri komu.
Fjórði hluti ritsins sem jafnframt er stysti hluti bókarinnar fjallar aða
lega um neyðarvamir og þjónustu félagsins við aldraða og sjúka. Á att
xmda áratugi tuttugustu aldar fór Rauði kross íslands að íhuga hlutver
sitt í skipulagi og við uppbyggingu neyðarvarna. í kjölfar eldgossins
Vestmannaeyjum ræddu fulltrúar Almannavamaráðs og stjóm RaU
kross íslands um samvinnu um neyðarhjálp og í framhaldinu af þvl vaf