Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1929, Blaðsíða 83

LÍFSSKOÐANIR ISLENDINGA TIL FORNA
49
jafningja. En það voru að jafnaði
höfðingjar þeir, er íslendingar gerð-
ust handgengnir.
í þessu hressandi andrúmsloflti
íþróttahyggjunnar, þar sem hver
maður er metinn eftir því sem hann
hefir atgervi til, dafnar frumleikinn.
Hvergi getur skemtilegra mynda-
safn sérkennilegra manna, er hver
þorði að koma til dyranna eins og
hann var klæddur, en í sögum þeim
og þáttum, er segja frá íslending-
um við hirðir erlendra konunga.
Þeir eru ekki hnjáliðamjúkir hirð-
snápar, heldur frjálsbornir menn,
er segja konungum jafnt og hirð-
mönnum þeirra það sem þeim býr
í brjósti, hvað sem í húfi er, fara
með þá sem jafningja sína og
heimta réttdæmi af hverjum manni.
Þeir veita ást sína og aðdáun, hrós
og fylgd þeim einum, sem þeir telja
þess verðan. og gera sér manna-
mun konunga, sem viðstaddir eru.
“Svá bar til eitthvert sinn, at
konungarnir (Magnús góði og Har-
aldr harðráði Noregskonungar)
sátu í einni höll at matborðum
norðr í Kaupangi, þá var þar kom-
inn til bæjarins Arnórr jarlaskáld,
hann hafði ort sitt kvæðit um hvám
konunginn. Ok einn dag, er Arnórr
bræddi skip sitt, þá komu þar sendi-
menn konunga, ok báðu hann
ganga ok færa kvæðin; hann gekk
þegar, ok þó ekki af sér tjöruna; en
er hann kom at stofunni, mælti
hann við dyrvörðu: gefið rúm
skáldi konunganna; hann gekk inn
fyrir þá ok mælti: heilir alvaldar
báðir! Haraldr konungr mælti:
hvárum skal fyrr færa kvæðit?
Hann svarar: fyrr hinum yngra?
Konungr spurði: hví honum fyrr?
Herra! sagði hann, þat er mælt, at
bráðgeð verði ungmenni; en þat
þótti hvárum meiri virðing, at fyrr
væri kvæðit fært. Því næst hóf
hann upp kvæðit....En er lokit var
drápunni, hóf Arnór þegar upp
kvæðit Haralds, þat heitir Blágagla-
drápa, gott kvæði; ok er þeirri
drápu var lokit, þá var Haraldr
konungr spurðr, hvárt honum
þætti betra kvæðit. Hann svarar:
sjá kunnum vér, hverr munr er
kvæða þessara, mitt kvæði mun
skjótt niðrfalla, svá at engi maðr
mun kunna; en drápa þessi, sem
ort er um Magnús konung, mun
kveðin meðan Norðrlönd eru bygð.
Haraldr konungr gaf Arnóri spjót
gullrekit, en Magnús konungr gaf
honum fyrst gullhring; gekk hann
svá utar eptir höllinni, at hann dró
gullhringinn á spjótsfalinn ok
mælti: hátt skal bera hváratveggju
konungsgjöfina. Þá mælti Haraldr
konungr: kom svá næst til Noregs
löngum orðinn (þ. e. þar sem þú oft
kemur), at þú haf kvæði mér at
færa; Arnórr hét honum því, at
hann skyldi yrkja um hann erfi-
drápu, ef hann lifði lengr en Har-
aldr konungr. Magnús konungr gaf
síðan Arnóri knör með farmi, ok
gerðist mikill ástúðavinr hans.”
Arnórr, íslenzkur bóndason, kem-
ur þama fram sem andans konung-
ur, er veitir þjóðkonungunum allra-
mildilegast þá viðurkenningu og í
þeirri röð, sem honum þykja rök
standa til, og með því að heita
Haraldi konungi því einu að yrkja
um hann erfidrápu, ef til komi, gef-
ur hann konungi í skyn, að hann