Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Qupperneq 35

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Qupperneq 35
FRAMTÍÐ ÍSLENZKRAR MENNINGAR 17 þegar. f 7—800 ár mátti segja, að þessi þjóð, sem átti heima úti í miðju Atlantshafi, ætti sér ekki eitt haffærandi skip, væri háð öðrum um allar samgöngur “eins og fé í sjávarhólma”. Landið reyndist hart og duttlungafullt, gekk úr sér við rányrkju, eldur og ís leiddu hallæri yfir þjóðina, stundum var hún í úlfakreppu beggja í senn. Ofan á þetta bættist verzlunaráþján, sem var bein afleiðing af skipaleysinu. Þjóðin glataði sjálfstæði sínu og var þrautpínd af sköttum og skyldum. íbúatalan er ólýgnastur vottur um kjör hennar. Með talsverðum rök- um hefir verið gizkað á, að hún hafi um 1100 verið 70—80 þúsundir. Árið 1703 var hún komin niður í 50,000, tvisvar á 18. öldinni (eftir Stórubólu 1707 og Skaftárelda 1703) komst hún niður fyrir 40,000, og ekki fyrr en eftir 1900 komst hún upp í 80,000. Það má svo að orði kveða, að öldum saman hafi vofað yfir íslendingum sömu örlög og frændum þeirra á Grænlandi. Þegar þess er gætt, að þjóðin hefir alla tíma verið frjósöm og harðgerð, sýnir þetta bezt kjör hennar. Alls má gizka á, að rúm miljón íslend- ingar hafi náð fullorðinsaldri frá 900 til vorra daga. Það er varla unnt að heimta mikið afrek af ekki fleiri mönnum, sem auk þess lengst af bjuggu við slík skilyrði. Og samt hafa íslendingar unnið mörg afrek, fyrir utan það, sem skáldið talar um: Eftir þúsund ára spil, ægi-rúnum skrifað, eitt er mest, að ertu til, allt sem þú hefir lifað. Þau afrek eru mest á sviði and- legrar menningar sem fyrnist ekki né er bundin við stund og stað, og eru því enn lifandi arfur. Þegar með Agli Skallagrímssyni á 10. öld og Völuspá um 1000 nær norrænn skáldskapur hámarki sínu á íslandi, Um sama bil sem þjóðina skortir bolmagn og samtök til þess að nema Vínland, taka íslenzk skáld alger- lega við hirðskáldskapnum af Norð- mönnum. íslenzk menning, með Al- þingi sem miðstöð og höfuðstað, fær hinn samfellda, klassiska svip, sem gerir ísland að Attiku ger- manskra þjóða. Með sagnaritun sinni á móðurmálinu skapa íslend- ingar bókmentagrein, sem bæði að efni og formi er séreign þeirra. Það hefir verið sagt, að menning Vestur- landa ætti sér þrjár rætur: hina grísk-latnesku, hebresku og ger- mönsku. íslenzkar fornbókmentir, sem eiga rætur sínar allt aftur í þjóðflutningatímunum (sum Eddu- kvæði eru að stofni til frá 5. og 6. öld), eru hreinasta og fullkomnasta heimild um germanska fornmenn- ingu, og standa að því leyti sem menningargögn við hlið ritningar- innar og grísk-latneskra bókmenta. Og þær eru sú heimildin, sem enn er minnst könnuð og metin og fram- tíðin á eftir að gefa miklu meiri gaum en ennþá hefir verið gert. En þjóðin lagði ekki árar í bát, þó að þetta afrek væri unnið og enn- þá meir kreppti að henni efnalega. Aldrei dvínaði skáldskapur né rækt við forn fræði. Rímurnar tóku við af sögunum, helgikvæði af konunga- kvæðunum, og brúuðu myrkvasta tímabilið, frá 1350 til siðaskifta. Á 17. öld og fyrra hluta 18. aldar
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.