Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1937, Page 89

Uinm gifHSinigsir I§l@inidlnEmgsi
n Vest^sfflieimi
Eftir G. Arnason
Það er oft á það minst, þegar
rætt er um framtíð íslendinga hér í
landi, hversu margir þeirra giftist
út úr þjóðflokki sínum. Eins og við
er að búast, er mest af því, sem um
það er sagt bygt á ónógum heimild-
um og eru aðeins lauslegar ágizkanir,
sem oft munu vera allmikið fjarri
sanni. Eftir því sem mér er kunn-
ugt, hefir aðeins ein tilraun verið
gerð til þess að komast að nokkurri
áreiðanlegri niðurstöðu um þetta
efni; en þar sem hún var bundin við
einn stað aðeins var hún eðlilega allt
of takmörkuð til þess að unt sé að
byggja á henni nokkurt heildaryfir-
út. Eg á hér við ritgerð eftir hr.
Snjólf J. Austmann, sem birtist í
Heimskringlu árið 1914, og mun eg
víkja að henni síðar.
Ef nákvæmar upplýsingar ætti að
fá um þetta, yrði að leita lengi og
Vlða. Áreiðanlegustu skýrslurnar
Vseri eflaust að fá úr skjalasöfnum
þeirra fylkja og ríkja, sem íslend-
ingar hafa búið í hér vestan hafs
síðan þeir byrjuðu að flytja vestur.
En þar sem þeir eru dreifðir um
flest fylki Canada og allmörg ríki í
Eandaríkjunum, liggur í augum
UPPÍ, að það yrði enginn hægðarleik-
Ur> að leita nafna íslenzkra hjóna
þar; og jafnvel þó að það væri mögu-
ie&t, mundu varla öll kurl koma til
grafar; því hætt er við, að fyrr á ár-
urn hafi stundum gleymst að senda
skýrslur hlutaðeigandi stjórnarskrif-
stofum, meðan ekki var gengið eins
hart eftir því og nú er. Auk þess
má telja víst að nafnabreytingarnar
gerðu nákvæma rannsókn á þessu ó-
mögulega.
Næst skjalasöfnunum mundu em-
bættisbækur íslenzkra presta, sem
þjónað hafa söfnuðum hér, reynast
áreiðanlegastar. En samt mundu
þær, eins og gefur að skilja, ekki
vera fullnægjandi að öllu leyti. —
Margar hjónavígslur, þar sem ann-
aðhvort maðurinn eða konan, eða
bæði, hafa verið íslenzk, hafa verið
framkvæmdar af öðrum prestum en
íslenzkum. Einnig mundi ókleift að
ná í embættisbækur allra íslenzkra
presta, sem þjónað hafa hér vestan
hafs, sumir aðeins stuttan tíma. Má
telja víst, að sumar þeirra séu glat-
aðar; og ennfremur, að þó nokkur
vanræksla mun hafa átt sér stað með
að bókfæra giftingar, einkum fyrr á
árum.
Það má því virðast, að ómögulegt
sé að fá nokkrar áreiðanlegar
skýrslur um giftingar íslendinga hér
vestra, en svo er þó ekki. Það er að
vísu ekki unt að fá nákvæmar skýrsl-
ur um þær, jafnvel hvað vandlega
sem væri leitað, en það má fá allá-
reiðanlegar skýrslur úr blöðunum, á-
reiðanlegar eins langt og þær ná.
Blöðin hafa frá því þau hófu göngu
sína birt umgetningar um mesta
fjölda giftinga; flestir íslenzkir