Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Side 67

65
Samkvæmt því má ætla að góð sambúð foreldra,
móðir sem sýnir baminu hlýju og er ekki afskipta-
laus um hag þess, séu þeir áhrifaþættir í bernsku,
sem nokkuð hafa að segja um góða geðheilsu á
fullorðinsaldri, og þá auðvitað einnig hið gagn-
stæða. Ekki gildir þetta þó jafnt um bæði kyn, auk
þess sem örfáar fleiri breytur eru sérkennandi fyrir
annað kynið.
II. flokkur breyta tekur til greindarvísitölu, ein-
kunna á barna- og unglingaprófi. Er þess skemmst
að geta, að allar þessar þrjár breytur eru í mark-
tæku fylgnisambandi við geðheilsu á fullorðins-
árum og er sambandið talsvert sterkara hjá telpum
en drengjum. Pað virðist því vera svo að meiri líkur
eru á, að barn sem er vel gefið og skilar góðum
árangri á þessum tveimur prófstigum verði við
góða geðheilsu þegar það fullorðnast en það sem
lakar er statt í þessum efnum. Þarf það að sjálf-
sögðu engum að koma á óvart.
III. flokkur breyta er nokkuð annars eðlis en
TAFLA II
Marktækir fylgnistuðlar (feitletrað p «0.01, aðrar tölur p «0.0S). Fylgni félagslegra og uppeldislegra breyta, námsárangurs, GV og
einkenna um sálræn vandkvæði hjá bömum við geðheilsu í bemsku annars vegar og geðheilsu hjá fullorðnum hins vegar. N: 292 (drengir:
136: telpur: 156).
Breytur _______Geðheilsa í bernsku_________________Geðheilsa fullorðinna
, ,.. , , , Drengir Telpur Alls Karlar Konur Alls
1. Felagslegar og uppeldislegar breytur
íbúðarstærð -.23 -.13
Starf fööur -.20 -.15
Menntun fööur -.23 -.17 -.18 -.19
Barnafjöldi fjölskyldu föður -.17
Landfræöilegur uppruni fööur .15
Áfengismisnotkun fööur .19
Menntun móður -.21 -.12
Barnafjöldi fjölskyldu móöur -.14
Afstaöa móöur til eigin uppeldis .37 .24
Hjúskaparaðlögun foreldra .22 .32 .24 .28 .15 .18
Hlýja móöur -.22 -.34 -.27 -.21 -.14
Undanlátssemi móöur -.18 -.11
Afskiptaleysi móöur .21 .15 .16 .15 .12
Ósamræmi móöur .28 .17
Sjúkdómar móöur á meðgöngutíma .23 .15 .20 .19
II. GV. og námsárangur barns
GV, WISC -.29 -.26 -.25 -.24 -.14
Barnapróf -.21 -.37 -.31 -.22 -.18
Unglingapróf -.23 -.41 -.32 -.21 -.30 -.26
III. Einkenni sálrænna vandkvæöa hjá börnum
Höfuðverkur .20 .32 .26 .23 .16
Magaverkir .19 .29 .23
Ósjálfráð hægðalát .24 .16
Ósjálfráö þvaglát .37 .40 .38
Ofnæmi .16 .11
Kækir .22 .14
Fælni .23 .18 .19 .14
Lystarleysi .20 .25 .22 .11
Svefntruflanir .27 .38 .32
Máltruflanir .16 .20 .18
Naglanag .18 .19 .19
Samskiptaerfiöleikar .31 .37 .33 .20 .14
Háöur móöur .17
Viðkvæmni, feimni, kvíöi .53 .50 .51 .14
Óhlýðni .33 .34 .33 .19 .15
Vanstilling, geöofsi .24 .18
Árásaratferli .22 .29 .25 .15 .18 .16
Áhugaleysi á skólanámi .36 .28 .33
Námserfiðleikar .24 .18 .20 .15
Einbeitingarörðugleikar .23 .16
Lestrar- og skriftarörðugleikar .38 .28 .35
Líkamlegir sjúkdómar -.15 -.14 -.13