Læknablaðið : fylgirit - 01.12.1983, Side 72

70
NIÐURSTÖÐUR
I félagsfræöilega hluta rannsóknarinnar voru
110 togaramenn og í samanburðarhópnum í landi
voru 79 menn. Meðalaldur togaramanna var 33.8
ár, en landmanna 34.1 ár. Yngstu togaramennirnir
voru 15 ára, en hinnelsti 62 ára. Mjög fáir voru yfir
fimmtugt.
Fyrst er að geta uppruna þessara manna. Spurt
var um starf foreldra, föðurforeldra og tengda-
foreldra. Ekki kom fram hve margir foreldranna
höfðu slitið samvistum eða hvort þau hefðu verið
gift. Ennfremur var spurt um starf eiginkonu.
Eins og taflan ber með sér er verulegur munur á
störfum feðra hópanna tveggja. Feður togara-
manna eru margir úr hópi sjómanna og manna,
sem tengdir eru sjómennsku, útgerðarmanna, fisk-
verkenda, o.s.frv. Samanburðarhópurinn í landi er
fremur úr hópi bænda og verkamanna.
Oljósara er um störf mæðra, en um þriðjungur í
báðum hópum hefur stundað launuð störf utan
heimilis. Fiestar mæður hafa vafalítið verið
húsmæður einhvern tíma meðan viðkomandi var í
þeirra umsjá, og sumar konur fara að vinna ein-
hverja vinnu utan heimilis, þegar börnin eru komin
á legg. Þar sem fiskvinnsla er, stunda fjölmargar
húsmæður vinnu í frystihúsum þegar fiskur berst,
en sinna heimilisstörfum einvörðungu þegar fisk-
vinnsla liggur niðri. Tölulegum upplýsingum um
þetta verður að taka með varúð, en því má þó slá
föstu, að fleiri mæður en fram kemur í skýrslunni
hafi stundað vinnu utan heimilisins annað veifið,
sérstaklega í sjávarplássunum (5).
Þegar kemur að starfi föðurafa, kemur fram
greinilegur munur á hópunum. Er áberandi hversu
miklu oftar togaramennirnir eru tengdir mönnum,
er stundað hafa sjómennsku en verksmiðjumenn-
irnir í landi.
Hér fjölgar bændum í hópi beggja og lýsir það
þjóðfélaginu á fyrrihluta aldarinnar.
Þá er tafla um störf móðurafa. Það vekur athygli,
að verksmiðjumenn eru oftar synir bændadætra en
togaramennirnir. Flestir hafa á reiðum höndum
upplýsingar um þessa nánu ættingja sína, en þó eru
um 20 sjómenn, sem litla hugmynd virðast hafa um
afa sína og ömmur.
Fjölskyldulíf togarainanna er allfrábrugðið því,
sem tíðkast meðal annarra, eins og áður er minnst
á. Þess er því að vænta, að eiginkonur þeirra stundi
ekki störf utan heimilis í sama mæli og eiginkonur
manna í samanburðarhópnum.
Hinn mikli fjöldi, sem ekki svarar, er ókvæntur.
Nærri þrisvar sinnum fleiri togaramenn en verk-
smiðjumenn eru ókvæntir. Fjöldi eiginkvenna tog-
TAFLA II
Föðursíarf
Togaramenn Landmenn
Bændur 16 15,1% 19 24,7%
önnur störf í landi 43 40,5% 41 53,3%
Yfirmenn á sjó 20 18,9% 1 1,3%
Undirmenn á sjó 27 25,5% 16 20,8%
Alls 106 77
Ekkert svar 4 2
TAFLA III
Starf föðurafa
Togaramenn Landmenn
Bændur 35 38,0% 29 42,0%
Önnurstörf ílandi 21 22,8% 25 36,2%
Yfirmenn á sjó 8 8,7% 5 7,2%
Undirmenn á sjó 28 30,4% 10 14,5%
AUs 92 69
Ekkert svar 18 10
TAFLA IV
Starf móðurafa
Togaramenn Landmenn
Bændur 34 36,2% 39 54,9%
Önnur störf í landi 31 33,0% 15 21,1%
Yfirmenn á sjó 6 6,4% 4 5,6%
Undirmenn á sjó 23 24,5% 13 18,3%
Alls 94 71
Ekkert svar 16 8
TAFLA V
Starf eiginkonu
Togaramenn Landmenn
í launavinnu í landi 27 45,8% 43 70,5%
Húsmóöir 32 54,2% 18 29,5%
Alls 59 61
Ekkert svar 51 18
aramanna, sem starfa utan heimilis, er helmingi
minni en landsmeðaltal, en konur verksmiðju-
manna vinna utan heimilis í álíka mæli og meðaital
kvenna landsins á sama aldri (5). Eiginkonur tog-
aramanna eiga langtum erfiðara með að starfa utan
heimilis en konur þeirra, sem í landi vinna (3).
Eiginkonur togaramanna verða að mestu einar að
axla byrði húshalds og barnauppeldis, og verða þar
að auki að taka á sig ýmislegt af því, sem eiginmenn
annast oftast. Þá verður einnig að hafa í huga, að