Tímarit Máls og menningar - 01.12.1968, Side 50

Tímarit Máls og menningar
menn heyra þekkingu sína. Þá grípur Jón í Lækjarhúsum inn í ræðuna og
segir: „Það hefur verið karlhveli, því að hvalambrið lafði þarna þarna út úr.“
Þorlákur lítur til hans spekingslega og undrandi og spyr: „Hvað kallarðu
hvalambur, maður?“
J ón svarar: „Það er kallað hvalambur, sem undir þeim er, trítillinn þeirra,
ponninn þeirra.“
Þá segir Þorlákur, fullur vandlætingar: „0 ekki heitir það hvalambur,
maður! Það heitir hvalambur, sem frá þeim fer, þegar þeir eru í grind-
ingum. Maður veit, að það hlýtur að fara mikið frá svona stórum skepnum.“
En Láka tókst ekki að koma vitinu fyrir Jón. Hann endurtekur í sífellu:
„Það er kallað hvalambur, sem við þá lafir, trítillinn þeirra, ponninn þeirra,
trítillinn þeirra, ponninn þeirra.“
Þá gafst Þorlákur upp, en sagði ýmsum síðar frá þrætu þeirra Jóns og
bætti við: „Mikið er að heyra, hvernig þessir menn geta talað, sem hvergi
hafa farið, ekkert lesið og ekkert vita.“
Þorlákur reri á Sunnsendingaskipinu, þegar hann var vinnumaður hjá
Eyjólfi. Þá bar það við í einum róðri, að hann dró skráplúðu, en sá dráttur
var sjaldgæfur í Suðursveit. Það var sprok manna, að sá væri hneigður til
kvenna, sem drægi lúðu úr sjó. Faðir minn fór nú að smástríða Láka og
sagði það auðséð, að hann væri dálítið kvensamur. „Hefur þig aldrei langað
til að sofa hjá kvenmanni, Þorlákur?“
Þorlákur var hégómagjarn og huglítill og þoldi illa stríðni. Á leiðinni
heim úr þessum róðri, segir Þorlákur, eftir að Reynvellingar voru skildir við
þá af Breiðabólsstaðarbæjunum: „Fallegt var að heyra í Halakarlinum í dag.
Þetta var óþarfa keskni í honum. Við erum ekki skildir að skiptum.“
Það var öðru sinni, að menn voru að rífa strand á fjöru. Þar voru faðir
minn og Þorlákur. Föður mínum þótti Láki ganga linlega til verks og segir,
að hann skuli gera betur. Þorlákur svarar: „Hvað þykistu vera? Þá held ég
þú værir montinn, óveran þín, ef þú værir grósséri eða kapteinn.“
Sigurbjörn Björnsson hafði búið nokkurn tíma við konu sinni, áður en
þeim varð barns auðið. Birni föður hans fannst þetta ískyggilegur seina-
gangur og fékk af þessu þungar áhyggjur og færði í tal við ýmsa. Lýsti
hann jafnframt fyrir mönnum þeim grun sínum, að Eyjólfur hreppstjóri
sé valdur að barnleysi þeirra hjóna. Eyjólfur þótti kvenhollur, en þar að
auki var hann hómopati og réð yfir meðulum, sem margir trúðu, og ekki
að ástæðulausu, að komið hefðu sjúku fólki oft að góðu gagni. Og því
gátu þau ekki eins unnið mönnum óleik?
256