Tímarit Máls og menningar - 01.12.1968, Side 110

Tímarit Máls og menningar
segja má að honum hafi verið faliS
þaS hlutverk sem kenningarsmiSir
marxismans voru vanir aS ætla
verkalýSnum. Ef hermenn hefSu ver-
iS lokaSir inni í herbúSum í staS
þess aS þeir ynnu úti á meSal fjöld-
ans og boSuSu honum hinar nýju
lífsreglur, hefSu veriS gefnar upp
flestar þær glæstu vonir sem voru aS
baki „meginstefnunni“.
MiSstjórnin hafnaSi því eindregiS
tillögum Peng Te-hvæ og vék hon-
um úr embætti landvarnaráSherra,
en fól þaS í staSinn Lin Piao, ein-
lægum stuSningsmanni hugmyndar
Maos um her alþýSunnar. Lokasam-
þykktin var jafnvel harSorS og
móSgandi í garS Peng Te-hvæ, sem
kallaSur var hægrisinnaSur henti-
stefnumaSur, fulltrúi burgeisastéttar-
innar og boriS á brýn aS hafa aS-
eins barizt áSur af hugrekki í þeirri
síngjörnu von aS hann hefSi eitthvaS
upp úr sigrinum. En klykkt var út
á óvæntan hátt: „MiSstjórnin telur
aS flokkurinn ætti áfram aS sýna
Peng Te-hvæ velvild svo aS honum
gefist tækifæri til aS gera sér Ijósar
og leiSrétta villur sínar ... Honum
leyfist aS halda sæti sínu í fram-
kvæmdanefndinni“. Nú er látiS liggja
aS því aS þessi mildi í garS Peng
Te-hvæ hafi stafaS af baktjaldamakki
Líu Sjao-sji. ÞaS dugSi þó ekki hin-
um ólánsama marskálki lengi: SíSan
má segja aS hann hafi veriS áhrifa-
laus meS öllu, bæSi í stjórnmálum
og hermálum, og þremur árum síSar
var hann sviptur sæti sínu í fram-
kvæmdanefndinni — og aftur fór þaS
fram meS leynd.
ViS höfum dvaliS viS þetta atvik
vegna þess aS frá miSstjórnarfund-
inum í Lúsjan hefur veriS lögS
stöSugt meiri áherzla á pólitískt hlut-
verk hersins. Enda þótt Lin Piao léti
lítiS á sér hera, vann hann ötullega
aS því aS búa til þaS ágæta verkfæri
sem herinn reyndist vera í menning-
arbyltingunni. Hernum veittist meira
aS segja sá sómi áriS 1964 aS honum
var fyrstum afhent rauSa kveriS meS
tilvitnunum í rit Maos formanns, þeg-
ar allur almenningur vissi enn ekk-
ert af því. Kínverskir kommúnistar
notuSu herinn sem eins konar til-
raunastöS, þar sem þeir gætu kom-
izt aS því aS hve miklu leyti væri
hægt aS vekja almennar umræSur
meSal fólksins. Og loks fólu Mao-
sinnar hernum þegar í upphafi menn-
ingarbyltingarinnar stjórn mjög mik-
ilvægra þátta atvinnulífsins og þaS
er því aS þakka aS hamfarir síSustu
tveggja ára hafa ekki svo um munar
haft truflandi áhrif á framleiSsluna.
Annar markverSur atburSur gerS-
ist áriS 1960 þegar Krústjof setti
Maosinnum raunverulega úrslita-
kosti, hótaSi þeim aS kalla heim sér-
fræSinga sína og hætta aSstoS Sovét-
ríkjanna viS Kína, ef Kínverjar
316