Tímarit Máls og menningar - 01.12.1968, Side 120

Tímarit Máls og menningar
stjórninni til fólksins um að berjast
gegn „embættismönnum sem fara
aucívaldsleiðina“, þ. e. gegn honum
sjálfum og vinum hans? Og að lok-
um skal þess getið að sömu blöðin
sem halda því fram að örlög Líú
Sjao-sji hafi verið ráðin á 11. mið-
stjórnarfundinum segja líka að „hul-
unni hafi verið svipt af hinum borg-
aralegu frávillingum og endurskoð-
unarsinnum í hinum miklu átökum
menningarbyltingarinnar“, það er
löngu eftir hinn örlagaríka fund í
ágúst 1966.
Þessar mótsagnir í hinum opin-
beru skýringum benda til þess að
umræðurnar í miðstjórninni hafi síð-
ur snúizt um persónur en því frekar
um grundvallaratriðið: Hvaða hlut-
verki ætti flokkurinn að gegna í
menningarbyltingunni og hvaða
breytingar á skipulagi hans myndi
hún hafa í för með sér? Það var um
þetta atriði sem ágreiningur hafði
verið mánuðum saman í kínversku
forystunni og það má teljast eðlilegt
að umræðum um það hafi verið hald-
ið áfram þær tvær vikur sem fundur
fullskipaðrar miðstjórnar stóð.
Mao Tse-tung hafði tvívegis, í maí
og júlí 1966, látið frá sér heyra til
að lýsa stuðningi við „vinstrisinna“
sem vildu gefa hinum ungu uppreisn-
armönnum talsvert lausan tauminn.
Hann hafði jafnvel ráðizt á fram-
kvæmdastjórn flokksins fyrir van-
hugsaðar tilraunir hennar til þess að
hindra að þessir væntanlegu rauðu
varðliðar létu í ljós gagnrýni sína.
Hann vildi því að hreyfingin breidd-
ist út og veittist sennilega ekki erfitt
að fá meirihluta félaga sinna ef ekki
þá alla til samþykkis við það. En
hver átti afstaða flokksmanna til
þessarar hreyfingar að vera? Ættu
þeir að koma allir fram sem einn
maður að afloknum undirbúnings-
viðræðum í flokksdeildum og sellum?
Ættu þeir að fylgja fyrirmælum sem
þeim bærust frá æðri stöðum í
flokknum og framkvæmdastjórn hans
myndi gefa frá sér eftir því hver
framvinda mála yrði?
Svör Maos við þessum spurningum
voru neikvæð. Hann bað fram-
kvæmdastjórnina að halda að sér
höndum og skipaði „miðnefnd menn-
ingarbyltingarinnar“ sem kennifræð-
ingur, Sén Po-ta, var formaður fyrir
en að öðru leyti var skipuð gömlum
kommúnistum, sem að Kang Séng
undanteknum höfðu aldrei starfað í
framkvæmdastjórn flokksins.Og þess-
ari nefnd var meira að segja aðeins
ætlað að gefa út almenn fyrirmæli,
en ekki að stjórna daglegu starfi
rauðu varðliðanna. En af almennum
liðsmönnum flokksins var til þess
ætlazt að þeir steyptu sér út í hreyf-
inguna hver fyrir sig, því að Mao
taldi að þessi eldraun myndi vera
gagnlegasti stjórnmálaskólinn fyrir
þá og bezta leiðin til að reyna bylt-
ingareldmóð þeirra.