Tímarit Máls og menningar - 01.09.1985, Page 122

Tímarit Máls og menningar
annað en dulbúin landslagsmálverk, (eða þá skrumskældar goðsagnaver-
ur), eins og „kemur fram“ í litanotkun og nafngiftum og oft einnig í
formum; — en þetta bíður nánari skoðunar).
(2) Myndlistin er ekki lengur eingöngu milliliðalaus tjáning á gefnum
veruleika (innri eða ytri) heldur tiltölulega meðvituð túlkun á gefnu
myndefni. (Sem stundum er af gefnum veruleika eða jafnvel sjálft túlkun á
enn öðru myndefni). Skýrust framsetning þessara „Ready made“ hug-
mynda er vafalaust í verkum Marcel Duchamp, en þessar hugmyndir hafa
verið fyrirferðarmiklar í myndlist 20. aldarinnar og eru óumflýjanlega
enn. Fyrst ber á þessum hugmyndum hérlendis í verkum og útgáfustarf-
semi Dieter Roth (í lok 6. áratugarins) sem tengdust m.a. „Nýraunsæinu“
í Evrópu á þessum tíma; einnig vegna áhrifa frá „popplistinni“ og berg-
máls hennar gegnum verk Errós. Og seinna í verkum sumra „Súmara" svo
sem Tryggva Olafssonar og Magnúsar Tómassonar. Myndlist sem byggir
á slíkri meðvitaðri túlkun myndefnis kemst ekki hjá því að vera gagnrýnin
(pólitísk) í jákvæðum og neikvæðum skilningi. (Innri mótsögn í flestri
„gagnrýni“ er, að falast í og með eftir „aðdáun“ eða viðurkenningu þeirra
sem verið er að gagnrýna). Nákvæmt val efnis eru ær og kýr listar af
384